Zapomniani jeńcy

Kilkanaście tysięcy bolszewickich jeńców zmarło w polskich obozach po wojnie 1920 r. Ale ci, którym udało się przetrwać i wrócić do ojczyzny, zostali wkrótce zamordowani na rozkaz Stalina.

Publikacja: 24.11.2022 22:00

Obóz jeniecki pod Strzałkowem. Tam we wrześniu 1920 r. wybuchły aż trzy epidemie: tyfusu, czerwonki

Obóz jeniecki pod Strzałkowem. Tam we wrześniu 1920 r. wybuchły aż trzy epidemie: tyfusu, czerwonki i cholery. Wielu czerwonoarmistów zmarło

Foto: Bialo-zielony

„Każdy przyłapany na rabunku czy walce z bezbronną ludnością będzie na miejscu rozstrzelany” – odezwę tej treści, skierowaną do rosyjskiego 3. Korpusu Kawalerii (który „wsławił się” paleniem wsi, gwałtami i mordowaniem cywili), wydał 22 sierpnia 1920 r. generał Władysław Sikorski – dowódca polskiej 5. Armii stacjonującej na północ od Warszawy. Trzy dni wcześniej szarża brygady pułkownika Kazimierza Rumszy na oddział 3. Korpusu ocaliła Płock od bolszewików i zapobiegła atakowi na Warszawę od strony zachodniej (co mogło odwrócić losy całej wojny). Spod Płocka uciekł w panice dowódca sowieckiego korpusu – owiany złą sławą rzeźnik Gaja Dmitriewicz Gaj – a resztki jego oddziałów, aby nie dostać się do polskiej niewoli, próbowały przebijać się na wschód, do głównych sił bolszewickich. Dochodziło przy tym do wielu zbrodni wojennych, gdy Rosjanie atakowali bezbronne polskie wsie. To dlatego właśnie gen. Sikorski wydał tę odezwę i nakazał swoim żołnierzom pilne jej egzekwowanie. Okazało się jednak, że rozkaz Sikorskiego trzeba było wykonać tylko raz. 24 sierpnia pod Mławą (ponad 100 kilometrów na północ od Warszawy) rozstrzelano 200 czerwonoarmistów za to, że dwa dni wcześniej wymordowali kompanię piechoty, którą wzięli do niewoli.

Pozostało jeszcze 90% artykułu

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.
Historia
Ekshumacje w Puźnikach. Po raz pierwszy wykorzystamy nowe narzędzie genetyczne
Historia
Testament Bolesława Krzywoustego, czyli rozbicie dzielnicowe
Historia
Fridtjof Nansen i Roald Amundsen. Wikingowie XIX wieku
Historia
Amazonka odkryła swoją tajemnicę
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Historia
„Czworaki literackie”. Dzieje niezwykłego domu w Krakowie