Jaruzelski kazał zestrzelić samolot. Śledztwo umorzone

To gen. Wojciech Jaruzelski wydał zgodę na zestrzelenie samolotu AN-2, którym na Zachód uciekał Dionizy Bielański. Śledztwo w sprawie Jaruzelskiego zostało umorzone z powodu jego śmierci.

Publikacja: 23.06.2014 18:02

Wojciech Jaruzelski. Zdjęcie z 2010 r.

Wojciech Jaruzelski. Zdjęcie z 2010 r.

Foto: Fotorzepa, Pasterski Radek PR Pasterski Radek

Decyzję taką podjął prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie 20 czerwca 2013 r.

Jaruzelski podejrzany był o to, że 16 lipca 1975 r. w Warszawie jako Ministra Obrony Narodowej PRL nakłaniał za pośrednictwem oficera dyżurnego Centralnego Stanowiska Dowodzenia Wojsk Obrony Powietrznej Kraju wojska obrony powietrznej Czechosłowacji, aby zestrzeliły samolot AN-2, którym Dionizy Bielański chciał uciec na Zachód.

Zdaniem prokuratora Jaruzelski "przewidywał i godził się na to, że w wyniku zestrzelenia samolotu pilot poniesie śmierć". W konsekwencji dowódca Obrony Przeciwlotniczej Kraju Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej generał major Josef Marusak wydał sprzeczny z obowiązującym wówczas w Czechosłowacji prawem rozkaz zestrzelenia polskiego samolotu W wyniku ostrzału polski samolot uległ zniszczeniu po upadku na ziemię w pobliżu miejscowości Kuty a pilot Dionizy Bielański zginął na miejscu.

Zdaniem prokuratury Jaruzelski przekroczył uprawnienia służbowe oraz naruszył prawa człowieka wobec jednostki.

W czasie śledztwa IPN miał do dyspozycji materiały operacyjne b. SB w sprawie pokrzywdzonego, a także w ramach pomocy prawnej otrzymał komplety akt postępowań karnych, jakie w sprawie tragicznej śmierci Dionizego Bielańskiego, przeprowadziły organy ścigania Republiki Słowacji i Republiki Czech. Przesłuchano m.in. żyjących członków komisji powypadkowych, zarówno państwowej, powołanej bezpośrednio po zdarzeniu, jak i tej w przedsiębiorstwie, w którym był zatrudniony pokrzywdzony.

"Ustalono w sposób bezsporny, że wydany przez odpowiednie władze wojskowe Czechosłowacji rozkaz do zestrzelenia samolotu został wydany na polecenie ówczesnego Ministra Obrony Narodowej gen. armii Wojciecha J." - czytamy w komunikacie IPN.

Do tragedii doszło 16 lipca 1975 roku. Dwa czechosłowackie Migi-21 i dwa samoloty szkolne L-29 śledziły polski, cywilny dwupłatowiec AN-2, którym Dionizy Bielański pilot opolskiego aerolkubu starał się przelecieć przez Czechosłowację i uciec do Austrii.

Bielański wystartował z łąki koło Bochni w Małopolsce i po przekroczeniu polskiej granicy nie reagował na polecenia lądowania ze strony pilotów czechosłowackich samolotów. Kiedy przelatywał nad miejscowością Kuty zaledwie 8 kilometrów od granicy z Austrią, pilot czechosłowackiego myśliwca Vlastimir Navratil otrzymał od oficera dowodzącego w Brnie rozkaz otwarcia ognia i zestrzelenia polskiego samolotu. Zaskoczony pilot upewnił się trzykrotnie czy dobrze zrozumiał rozkaz. Navratil wystrzelił serię o godzinie 15.56. Polska maszyna stanęła w ogniu i uderzyła o ziemię.

Przez wile lat nie było pewności kto wydał polecenie zestrzelenia tego samolotu. Dopiero w 2009 r. dr Łukasz Kamiński z Instytutu Pamięci Narodowej ujawnił notatkę służbową SB, z której wynikało, że Jaruzelski wydał zgodę na zestrzelenie samolotu cywilnego. SB wskazywało, że Bielański jest przestępcą, który ucieka z Polski.

IPN wszczął śledztwo w sprawie zbrodni komunistycznej dokonanej przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego.

Decyzję taką podjął prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie 20 czerwca 2013 r.

Jaruzelski podejrzany był o to, że 16 lipca 1975 r. w Warszawie jako Ministra Obrony Narodowej PRL nakłaniał za pośrednictwem oficera dyżurnego Centralnego Stanowiska Dowodzenia Wojsk Obrony Powietrznej Kraju wojska obrony powietrznej Czechosłowacji, aby zestrzeliły samolot AN-2, którym Dionizy Bielański chciał uciec na Zachód.

Pozostało 86% artykułu
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Historia
Archeologia rozboju i kontrabandy