Była to siódma od czasu pierwszego rozbioru Polski insurekcja mająca na celu przywrócenie niepodległości państwa polskiego. Należy do tych nielicznych zrywów narodowych, który z góry był skazany na niepowodzenie. Dlaczego więc Komitet Centralny Narodowy jako Tymczasowy Rząd Narodowy zdecydował się wydać napisany przez poetkę Marię Ilnicką „Manifest" ogłaszający wojnę przeciw zaborcy? Najlepszej odpowiedzi na to trudne pytanie udzielił sam Romuald Traugutt, pełniący rolę tajnego przywódcy powstania styczniowego od 17 października 1863 r. Zapytany przez swoją żonę Antoninę, „Czy był sens powstawać przeciw takiej sile?", odpowiedział bez wahania: „Nie wiem, czy był sens. Wiem, że był mus!".