Archiwum Kuklińskiego odtajnione

Z kolei 23 stycznia 1981 roku, powołując się na doniesienia Kuklińskiego, agencja informuje w dokumencie przekazanym tylko czterem osobom (sekretarzowi stanu, sekretarzowi obrony, dyrektorowi Agencji Bezpieczeństwa Narodowego oraz asystentowi prezydenta ds. bezpieczeństwa narodowego) o odbytej trzy dni wcześniej naradzie dowództwa LWP, na której rozpoczęto planowanie stanu wojennego.

Choć wiadomo od dawna, że Amerykanie byli dobrze poinformowani o zbliżającym się stanie wojennym, to dziewięciostronicowa notatka z 7 grudnia 1981 r. pokazuje, jak szczegółowa była ich wiedza. CIA znała np. harmonogram działań i podział ról między MON i MSW tuż przed i w trakcie wprowadzania stanu wojennego. Pułkownik był już wtedy w Ameryce. Cztery tygodnie wcześniej uciekł na wieść o tym, że władze zorientowały się, iż są przecieki.

„Straciwszy swoje źródło, agencja nie wiedziała i nie była w stanie przewidzieć, kiedy i czy plan zostanie wprowadzony w życie” – stwierdza w eseju załączonym do ujawnionego archiwum historyk CIA Benjamin Fischer, tłumacząc, dlaczego Waszyngton nie ostrzegł „Solidarności”. Artykuł zawiera też oskarżenie pod adresem generała Wojciecha Jaruzelskiego. „Jego twierdzenie, jakoby był zbawcą Polski, opiera się na fałszywym założeniu, że stał przed wyborem między stanem wojennym i sowiecką pomocą zbrojną. Niestety dla niego, wszystko wskazuje na to, że Kreml nie miał zamiaru interweniować. Co gorsza, istnieją solidne informacje, z których wynika, że Jaruzelski wręcz wolał sowiecką interwencję od stanu wojennego” – pisze Fischer.

[ramka][b]Ten, który rzucił wyzwanie imperium[/b]

Pułkownik Ryszard Kukliński był oficerem sztabowym Ludowego Wojska Polskiego. Po masakrze robotników na Wybrzeżu w 1970 roku zdecydował się na podjęcie działań wymierzonych w komunistyczne “Imperium Zła”. Nawiązał współpracę z amerykańskim wywiadem, któremu przekazywał bezcenne dokumenty Układu Warszawskiego. Dotyczyły sowieckich technologii wojskowych, planów operacyjnych, rozmieszczenia jednostek Armii Czerwonej na terenie PRL i NRD oraz broni nuklearnej. W sumie ok. 35 tysięcy stron. “Nikt na świecie w ciągu ostatnich 40 lat nie zaszkodził komunizmowi tak jak ten Polak” – pisał ówczesny szef CIA William Casey.

W 1981 roku Kukliński z żoną i dwoma synami zostali ewakuowani do USA. Trzy lata później komunistyczny sąd skazał go na karę śmierci, zamienioną później na 25 lat więzienia. Choć Kukliński działał z pobudek patriotycznych, po odzyskaniu niepodległości długo musiał czekać na rehabilitację. Zdaniem ówczesnego prezydenta Lecha Wałęsy Kukliński “sprzeniewierzył się wojskowej przysiędze”. Śledztwo w jego sprawie umorzono dopiero w 1997 r. Kukliński, który zmarł w 2004 r., za swoją postawę zapłacił wyjątkowo wysoką cenę. W podejrzanych okolicznościach zginęli obaj jego synowie.[/ramka]