Pokaz przygotowano z okazji 100. rocznicy wybuchu I wojny światowej, która położyła kres la belle époque i wstrząsnęła całą Europą, zmieniając jej polityczną mapę.
Polacy znaleźli się w szeregach niemal wszystkich walczących wojsk. Po I wojnie odzyskaliśmy niepodległość, ale na różnych frontach poległo 450 tys. Polaków. Wielu trafiło też do niewoli (z Rosji polscy jeńcy nieraz mogli wrócić dopiero po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej w 1921 roku).Skutki krwawych walk dotknęły również na niespotykaną dotychczas skalę ludność cywilną.
„Polska pamięć historyczna zna z tego okresu jedyną tylko jedną datę - 11 listopada 1918. Pamięć europejska akcentuje rok 1914. mówi prof. Michał Kopczyński, współtwórca wystawy. Ta pamięć kształtowała się w trzech falach: w okresie międzywojennym dominowała historia polityczna, kwestia winy za wojnę, jej militarnego przebiegu. Druga fala - w latach 60. - poświęcona była losom jednostkowym, ukazując wojnę jako bezsens. Trzeci nurt historiografii europejskiej przypada na lata 90. Dominuje tu historia kultury; opisywania tej wojny".
Na 20 planszach oglądamy zdjęcia z lat 1914-1918, propagandowe plakaty, grafiki, pocztówki, obwieszczenia ze zbiorów Muzeum Historii Polski, Biblioteki Narodowej, Narodowego Archiwum Cyfrowego, m.in. fotografię amerykańskiego plakatu nawołującego do pomocy ofiarom wojny w Polsce z 1917 r. i prywatne zdjęcia legionistów. Wyznaczona chronologiczna „oś czasu" pozwala uporządkować rozwój wydarzeń. Jedna z plansz przedstawia zniszczony przez Niemców Kalisz w sierpniu 1914 z komentarzem Marii Dąbrowskiej, mówiącym, że to widomy „znak zwiastujący koniec czasu oswojonego."
Twórcy ekspozycji zdecydowali, że o I wojnie opowiedzą przez indywidualne losy ludzi, niekoniecznie tych najbardziej znanych, ale przede wszystkim zwyczajnych, których dotknęła historia. W narracji oparli się na pamiętnikach i dziennikach, m.in. Pawła Hulki-Laskowskiego, Michała Kryspina Pawlikowskiego, Laury Turczynowicz, Ferdynanda Goetla. Ci autorzy opisują sytuację na terenie ziem polskich pod zaborami, dotkniętych działaniami wojennymi. np. Hulka-Laskowski tak opowiada o wejściu Niemców do Żyrardowa:
