Reklama

W boju i miłości znamienity

Znany w Polsce i na świecie polityk postkomunistycznej doby powiedział z lubieżnym rechotem do asystentki BBC, kiedy delikatnie przyczepiała mu mikrofon do klapy: „Takie paluszki to mogą zdziałać cuda, he, he!". Jakże inaczej wyraził podobną myśl Jan III Sobieski...

Publikacja: 13.05.2011 07:46

Jan III Sobieski, mal. Jan Matejko

Jan III Sobieski, mal. Jan Matejko

Foto: Archiwum „Mówią Wieki"

Dziękował swej Marysieńce „pode Lwowem, 11 sierpnia 1675 po zachodzie słońca", podczas uganiania się za pohańcami, za haftowany upominek: „Pracy najśliczniejszych paluszków z duszy żałuję, które około tej pracowały roboty; a czegóż one nie dokażą, moja śliczna panno! Świadoma jest dobrze ich moc, kiedy ze swego borgne, by też był le plus pauvre, uczynią, co chcą – takie to są les charmes w tych moich jedynych paluszkach, które za tak trudną i ciężką robotę milion razów całuję".

Historycy wojskowości uważają Jana Sobieskiego za jednego z najznakomitszych wodzów polskich, równego Tarnowskiemu, Żółkiewskiemu, Chodkiewiczowi, Koniecpolskiemu czy Czarnieckiemu. Czyny naszego bohatera z pewnością lokują go w owym poczcie chwały. I, niestety, poczet ten zamykają na stulecie przynajmniej, a może i dwa. Znawcy staropolskiej epistolografii umieszczają z kolei Jana III na samym czele autorów listów miłosnych.

A staropolskie listy miłosne godne są upowszechnienia, tyle w nich wdzięku, pomysłowości i prawdziwej wrażliwości. Władysław Łoziński przytacza („Życie polskie w dawnych wiekach") zwrot, który powtarzali chętnie najwięksi nawet magnaci, pisząc do swych żon, „w których, poza Bogiem, największego mają przyjaciela".

Przyjacielu mój... – kto dziś potrafi tak się zwrócić do żony?

Wilanów to sielska rezydencja wojennego męża, który swymi zwycięstwami zapewnił ojczyźnie pokój, a teraz sam pragnie spokoju i miłości.

Reklama
Reklama

Kiedy myślimy o siedemnastowiecznej przeszłości, staje nam przed oczami wykrzywiony na ogół obraz przodków. Ci nasi Sarmaci mają wiecznie zapite, podgolone łby, rąbią się szablami o byle co, wrzeszczą „nie pozwalam!", i w ogóle żyją w świecie prymitywnych iluzji. Gdzie w takim razie umieścić najznamienitszego żołnierza i najczulszego z kochanków swej doby?    —mr

Jan III Sobieski  1629 – 1696

-  1673  Hetman Jan Sobieski pokonuje armię turecką pod Chocimiem

-  1674  Wybór Sobieskiego na króla Polski i wielkiego księcia litewskiego

-  1675  Jan III zawiera w Jaworowie tajny traktat z Francją, skierowany przeciwko Brandenburgii i Habsburgom

-  1676  Sobieski odpiera turecko-tatarski najazd na Ruś Czerwoną. Rozejm w Żórawnie: Turcja zatrzymuje Podole i Ukrainę prawobrzeżną, Rzeczpospolita nie musi płacić haraczu

Reklama
Reklama

-  1678  Spisek detronizacyjny magnatów dla obalenia Jana III Sobieskie- go i osadzenia na polskim tronie ks. Karola Lotaryńskiego

-  1678 – 1679  Sobieski porzuca obóz profrancuski na rzecz stronnictwa habsburskiego, widząc w Austrii sojusznika na wypadek wojny z Turcją

-  1683  Antyturecki sojusz Rzeczypospolitej i Austrii. Sobieski oswobadza Wiedeń i Podole; w rękach tureckich pozostaje tylko Kamieniec Podolski

-  1684  Powstaje tzw. Liga Święta: antyturecki sojusz Austrii, Polski, Wenecji i papiestwa (w 1686 roku przystąpiła do niego Rosja)

-  1686  Pokój wieczysty (tzw. Grzymułtowskiego) Rzeczypospolitej z Rosją potwierdzający warunki rozejmu andruszowskiego

Dziękował swej Marysieńce „pode Lwowem, 11 sierpnia 1675 po zachodzie słońca", podczas uganiania się za pohańcami, za haftowany upominek: „Pracy najśliczniejszych paluszków z duszy żałuję, które około tej pracowały roboty; a czegóż one nie dokażą, moja śliczna panno! Świadoma jest dobrze ich moc, kiedy ze swego borgne, by też był le plus pauvre, uczynią, co chcą – takie to są les charmes w tych moich jedynych paluszkach, które za tak trudną i ciężką robotę milion razów całuję".

Pozostało jeszcze 81% artykułu
Reklama
Historia
Kongres Przyszłości Narodowej
Materiał Promocyjny
Bank Pekao uczy cyberodporności
Historia
Prawdziwa historia agentki Krystyny Skarbek. Nie była polską agentką
Historia
Niezależne Zrzeszenie Studentów świętuje 45. rocznicę powstania
Historia
Którędy Niemcy prowadzili Żydów na śmierć w Treblince
Materiał Promocyjny
Stacje ładowania dla ciężarówek pilnie potrzebne
Historia
Skarb z austriackiego zamku trafił do Polski
Materiał Promocyjny
Nowy Ursus to wyjątkowy projekt mieszkaniowy w historii Ronsona
Reklama
Reklama