Tylko 19 zł miesięcznie przez cały rok.
Bądź na bieżąco. Czytaj sprawdzone treści od Rzeczpospolitej. Polityka, wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i psychologia.
Treści, którym możesz zaufać.
Aktualizacja: 25.06.2020 16:47 Publikacja: 25.06.2020 21:00
Marszałek Sejmu Maciej Rataj (po lewej) dwukrotnie zastępował prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej – w grudniu 1922 r. i w maju 1926 r. Na zdjęciu z brytyjskim parlamentarzystą J. Hopem (1925 r.)
Foto: NAC
Konstytucja marcowa 1921 r. wprowadzała ustrój republiki parlamentarno-gabinetowej, w której prezydent był wybierany przez Zgromadzenie Narodowe na siedmioletnią kadencję. Nie mając żadnych uprawnień ustawodawczych oraz będąc pod kontrolą Sejmu i rządu, prezydent pełnił jedynie funkcję reprezentacyjną.
A jednak wybór Gabriela Narutowicza wzbudził takie emocje, że o mało nie doprowadził do wojny domowej. Pierwszy polski prezydent zginął w zamachu zaledwie dwa dni po objęciu urzędu. Cała klasa polityczna odrodzonej Rzeczypospolitej okryła się wstydem. 17 grudnia 1922 r. Stanisław Stroński opublikował w dzienniku „Rzeczpospolita” poruszający artykuł pod wymownym tytułem „Ciszej nad tą trumną!”. Zapewne w ten sposób próbował także uciszyć własne wyrzuty sumienia. Przecież to on zaledwie tydzień wcześniej napisał artykuł zatytułowany „Ich prezydent”, który kończył w tonie odezwy i oczekiwania na działanie: „Obce narodowości, Żydzi, Niemcy, Ukraińcy, głosami swymi w liczbie 103, dołączonymi do mniejszości głosów polskich w liczbie 186, narzuciły wczoraj większości polskiej w liczbie 256 (...) wybór p. Gabriela Narutowicza na Prezydenta Rzplitej Polskiej. (...) Wybór ten zdumiewająco bezmyślny, wyzywający, jątrzący, wytwarza stan rzeczy, z którym większość polska musi walczyć”. Walczyć? Ale jak? Niestety, ulica zrozumiała ten apel jako wezwanie do fizycznej napaści na prezydenta elekta.
Bądź na bieżąco. Czytaj sprawdzone treści od Rzeczpospolitej. Polityka, wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i psychologia.
Treści, którym możesz zaufać.
Przy powstającym Muzeum Getta Warszawskiego nie zostanie ustawiony zrekonstruowany wagon tramwajowy, który jeźdz...
Wywiadowczyni Armii Krajowej, sanitariuszka i łączniczka w Powstaniu Warszawskim, odznaczona Orderem Virtuti Mil...
W 1799 r. Alessandro Volta przeprowadził serię eksperymentów, umieszczając w naczyniach napełnionych wodą morską...
Przed 80 laty ludzkość po raz pierwszy w dziejach została skonfrontowana z porażająco niszczycielską siłą bomby...
Co najmniej kilkanaście rzeczy Konfederacja Polski Niepodległej (KPN) zrobiła jako pierwsza. Albo jedyna. Wszyst...
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas