Nowe zabytki w kolejce na Listę UNESCO

Cerkwie karpackie, kopalnia soli w Bochni i wielicki Zamek Żupny mają szansę powiększyć wkrótce Listę światowego dziedzictwa UNESCO

Aktualizacja: 07.05.2013 18:33 Publikacja: 07.05.2013 18:28

Cerkiew św. Paraskiewy w Radrużu

Cerkiew św. Paraskiewy w Radrużu

Foto: Narodowy Instytut Dziedzictwa, materiały prasowe

Projekty ich wpisu uzyskały rekomendację Międzynarodowej Rada Ochrony Zabytków – ICOMOS, organizacji doradczej Komitetu Światowego Dziedzictwa. Ostateczna decyzja zostanie podjęta 16-27 czerwca na 37 sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO w Phnom Penh w Kambodży.

Kopalnia soli w Bochni i wielicki Zamek Żupny mają rozszerzyć istniejący już na Liście wpis Wieliczki i nosić wspólna nazwą „Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni".

Kopalnia w Bochni powstała w XIII wieku. To dzięki niej miasto uzyskało prawa miejskie w  1253 roku. Razem z Wieliczką tworzyła królewskie Żupy Krakowskie.

Na zabytkową strefę kopalni w Bochni składają się trzy szyby: Sutoris (z XIII w.), Campi (XVI w.) i Trinitatis (z początku XX w.) oraz  wielopoziomowe wyrobiska i szyby. A także dwie podziemne XVIII-wieczne kaplice: Passions z barokową polichromią oraz kaplica Św. Kingi, patronki górników solnych, wykuta w całości w skale ( wraz z zakrystią, Grotą Betlejemską, Grobem Pańskim i chórem).

Kopalnie w Wieliczce i w Bochni są najstarszymi kopalniami soli kamiennej w Polsce. Doskonale odzwierciedlają wszystkie historyczne etapy rozwoju  górnictwa: eksplotacji złóż, odwodnienia, oświetlenia, wentylacji. Specyfiką obydwu była sucha eksploatacja soli. Kopalnię w Wieliczce wpisano na Listę UNESCO w 1978 roku.

Wniosek o wpis  „Drewnianych cerkwi w polskim i ukraińskim regionie Karpat" jest rezultatem kilkuletniej współpracy Narodowego Instytutu Dziedzictwa ze stroną ukraińską: Państwowym Historyczno-Architektonicznym Rezerwatem w Żółkwi oraz Naukowo-Badawczym Instytutem badania Zabytków w Kijowie.

Projekt obejmuje 16 zabytków w Karpatach Zachodnich po obu stronach granicy. Najstarsze pochodzą z XVI wieku . Są ozdobą karpackiego pejzażu, świadectwem kultury i mistrzostwa sztuki budowlanej o skomplikowanych rozwiązaniach konstrukcyjnych. Zbudowano je w technice zrębowej na kamiennych podmurowaniach. Dachy kryją drewniane gonty i kopuły. Są to kościoły katolickie i greko-katolickie o charakterystycznej  trójdzielnej bryle. Można  podzielić je na cztery typy architektoniczne: huculski, halicki, bojkowski i łemkowski, a zarazem każda ze świątyń ma niepowtarzalny styl.

Osiem z nich znajduje się w Polsce - cerkwie św. Paraskiewy w Radrużu, Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu, św. Michała Archanioła w Smolniku, św. Michała Archanioła w Turzańsku (wszystkie na Podkarpaciu) oraz małopolskie: św. Jakuba Młodszego Apostoła w Powroźniku, Opieki Bogurodzicy w Owczarach - dawniej Rychwałdzie, św. Paraskiewy w Kwiatoniu, św. Michała Archanioła w Brunarach Wyżnych Po stronie ukraińskiej stronie znajduje się także osiem unikatowych budowli: w obwodzie lwowskim: cerkiew Zesłania Ducha Świętego w Potyliczu, św. Dymitra w Matkowie, Świętej Trójcy w Żółkwi,  św. Jerzego w Drohobyczu; w obwodzie iwanofrankowskim: św. Ducha w Rohatyniu,  Narodzenia Theotokos w Werbiążu Niżnym i w obwodzie zakarpackim: Wniebowstąpienia Pańskiego w Jasinie oraz św. Michała Archanioła w Użoku.

Projekty ich wpisu uzyskały rekomendację Międzynarodowej Rada Ochrony Zabytków – ICOMOS, organizacji doradczej Komitetu Światowego Dziedzictwa. Ostateczna decyzja zostanie podjęta 16-27 czerwca na 37 sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO w Phnom Penh w Kambodży.

Kopalnia soli w Bochni i wielicki Zamek Żupny mają rozszerzyć istniejący już na Liście wpis Wieliczki i nosić wspólna nazwą „Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni".

Pozostało 86% artykułu
Historia
Krzysztof Kowalski: Heroizm zdegradowany
Historia
Cel nadrzędny: przetrwanie narodu
Historia
Zaprzeczał zbrodniom nazistów. Prokurator skierował akt oskarżenia
Historia
Krzysztof Kowalski: Kurz igrzysk paraolimpijskich opadł. Jak w przeszłości traktowano osoby niepełnosprawne
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Historia
Kim byli pierwsi polscy partyzanci?
Walka o Klimat
„Rzeczpospolita” nagrodziła zasłużonych dla środowiska