Testament Bolesława Krzywoustego, czyli rozbicie dzielnicowe

Ostatni z wielkich Bolesławów nie zdołał uratować Polski przed tym, co w istocie było nieuniknione. Pragnąc uchronić kraj przed politycznymi wstrząsami i osłabieniem, książę wpadł w pułapkę własnej zapobiegliwości...

Publikacja: 10.04.2025 21:00

„Śmierć Bolesława III Krzywoustego” – obraz Józefa Peszki powstały między 1800 a 1820 rokiem

Foto: Józef Peszka, domena publiczna, via Wikimedia Commons

Sławomir Leśniewski

Teksty średniowiecznych kronikarzy traktujmy z przymrużeniem oka. Może w największym stopniu relacje Wincentego Kadłubka, który w „Kronice polskiej” napisał takie chociażby zdanie: „Gdy poczuł, że [los] żąda od niego śmiertelnej powinności, poleca spisać dokumenty testamentowe”. Ów zapisek oddaje istotę sprawy, ale nie do końca polega na prawdzie. Sugeruje bowiem, że wszystko odbyło się przed samym zgonem księcia.

Tymczasem nie tylko sama myśl o podziale państwa między synów dojrzewała w głowie Krzywoustego przez kilka lat; dłuższy czas zabrały mu również przygotowania do przeprowadzenia tego zamysłu. Orientował się bowiem, że jego decyzja, niosąca ze sobą tak duże konsekwencje, musi przede wszystkim zyskać aprobatę możnych – zarówno najwyższych w kraju dostojników świeckich, jak i kościelnych. O ich zgodę wystąpił podczas ogólnopolskiego wiecu i uzyskał ją. Fakt ten pozwolił Andrzejowi Jureczce na sformułowanie tezy: „Wobec tego powinno się mówić nie tyle o testamencie Bolesława Krzywoustego, co raczej o ustawie sukcesyjnej”. Prawdopodobnie ostateczny kształt został jej nadany w 1137 roku.

Pozostało jeszcze 95% artykułu

Tylko 9 zł z Płatnościami powtarzalnymi

Kto zostanie nowym prezydentem. Czym żyje Europa. Jak zmienia się świat. Czytaj o tym, co dla Ciebie ważne.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Otwarcie soboru nicejskiego I w 325 r. przez cesarza Konstantyna I Wielkiego. Obraz Cesare’a Nebbii

Historia

Paweł Łepkowski: Spór o naturę Jezusa

Żyjący na przełomie IV i V w. Sokrates Scholastyk, grecki historyk Kościoła starożytnego, wspomina w swojej wiel...

Materiał Promocyjny

Bank Pekao S.A. uruchomił nową usługę doradztwa inwestycyjnego

Usługa polega na dopasowaniu inwestycji klienta – lub zbudowaniu portfela od podstaw – do indywidualnej rekomendacji przygotowanej na podstawie jego z celów, sytuacji finansowej, wiedzy o rynku, doświadczenia, podejścia do ryzyka i tolerancji ewentualnych strat.

Prof. Andrzej Ossowski i minister kultury i dziedzictwa narodowego Hanna Wróblewska podczas konferen

Historia

Ekshumacje w Puźnikach. Do odnalezienia drugi dół śmierci

W Puźnikach na Ukrainie naukowcy odnaleźli szczątki 42 osób, najpewniej to nie wszystkie ofiary UPA. Instytut Pa...

Feldmarszałek Wilhelm Keitel, szef Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu, podpisuje bezwarunkową kapitulac

Historia

Paweł Łepkowski: „Największy wybuch radości!”

80 lat temu, w nocy z 8 na 9 maja 1945 r., w podberlińskim Karlshorst doszło do powtórnego podpisania kapitulacj...

Londyński Underground: pociąg na peronach linii Victoria na stacji metra Green Park

Historia

Metro, czyli dzieje rozwoju komunikacji miejskiej Część II

Uproszczone mapy sieci metra, wymyślone przez Harry’ego Becka w 1933 r. dla londyńskiego Undergroundu, są w użyc...

Materiał Promocyjny

Cyberprzestępczy biznes coraz bardziej profesjonalny. Jak ochronić firmę

Phishing, ataki DDoS i złośliwe oprogramowanie to stali bywalcy raportów dotyczących zagrożeń w sieci. Od lat są najczęściej wykorzystywanymi przez cyberprzestępców metodami, ale to nie znaczy, że sposób ich działania się nie zmienia.