18 marca 2021 r. przypada 100. rocznica podpisania traktatu pokojowego w Rydze, kończącego wojnę polsko-bolszewicką, na mocy którego zostały wyznaczone granice państwa polskiego na wschodzie oraz uregulowano kwestie odszkodowań dla Polski.
W piątek w Ministerstwie Spraw Zagranicznych odbyła się prezentacja oryginałów archiwalnych Traktatu Ryskiego z 18 marca 1921 r. oraz oryginałów umów sojuszniczych zawartych przez II RP z Francją 19 lutego 1921 r. i Rumunią 3 marca 1921 r. Dokumenty te, jak również pozostałe umowy międzynarodowe zawarte przez II RP, są przechowywane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, pełniące rolę ich depozytariusza.
Artykuł XI traktatu ryskiego zawierał postanowienia o zwrocie Polsce mienia kulturalnego, grabionego przez Rosję od 1772 r. Był to punkt wyjścia do trwającej 15 lat rewindykacji polskich dóbr kultury. Do Polski powróciło wiele bezcennych dzieł sztuki oraz pamiątek narodowych. Dzięki postawie członków komisji rewindykacyjnej do ograbionych wnętrz Zamku Królewskiego powróciło ponad 2 tysiące dzieł sztuki, w tym przedmioty z dawnych kolekcji króla Stanisława Augusta. Szczególnie ważny był zwrot obrazów pędzla Marcello Bacciarellego oraz Bernarda Belotta zwanego Canalettem, które dziś możemy podziwiać w Salach Rady, Canaletta, czy też Pokoju Marmurowym. Lata 20. i 30. dwudziestego wieku, to czas przywracania wnętrzom Apartamentów Wielkiego i Królewskiego wyglądu z czasów doby stanisławowskiej, w dużej mierze poprzez ponowne wkomponowanie w ich przestrzeń rewindykowanych obrazów, rzeźb, mebli oraz innych przedmiotów sztuk zdobniczych.
Właśnie dlatego od 16 marca do 31 grudnia 2021 r. w salach Zamku Królewskiego zostanie udostępniona tematyczna ścieżka zwiedzania po Apartamentach Wielkim i Królewskim z zaznaczeniem dzieł sztuki, które zostały odzyskane na mocy postanowień traktatu ryskiego, a także reprodukcje zdjęć ukazujących zmiany w wyglądzie i wystroju sal od 1900 do 1939 r. W związku z zamknięciem muzeów od poniedziałku, będzie można ją zobaczyć w sieci.
W dniach 16 marca – 11 kwietnia 2021 r. podczas wystawy czasowej w Sali Rady zostaną zaprezentowane zaś zdjęcia i dokumenty związane z procesem rewindykacji polskich dzieł sztuki z Rosji Sowieckiej oraz fotografie ukazujące wygląd sal zamkowych w okresie: zaborów, I wojny światowej oraz II RP. Dokumenty i fotografie pochodzą ze zbiorów: Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Muzeum Warszawy oraz Archiwum i Biblioteki Naukowej Zamku Królewskiego w Warszawie.Wystawę tę też będzie można zobaczyć w sieci na stronie internetowej Zamku Królewskiego.
