Szabelką trzasnąć, wąsa podkręcić

Teatralne gesty i zwyczaje tak mocno wpisały się w kulturę szlacheckiej Polski, że stały się źródłem ówczesnych europejskich stereotypów. Jedno jest pewne: od Europejczyków różniło nas wiele.

Publikacja: 09.09.2021 13:18

„Uczta u Wierzynka”, obraz Bronisława Abramowicza z 1876 r. Przyjęcie zorganizowano w Krakowie przez krakowską radę miejską i Mikołaja Wierzynka w trakcie spotkania europejskich monarchów i książąt ok. 22–27 września 1364 r., zwołanego z inicjatywy Kazimierza III Wielkiego

Foto: Bronisław Abramowicz

Tomasz Nowak

Henryk Sienkiewicz w „Potopie" tak opisuje scenę wznoszenia przez marszałka Lubomirskiego toastu za króla Jana Kazimierza: „Mistrz kredencerz przyniósł tymczasem dwa puchary z weneckiego kryształu, roboty tak cudnej, że za ósmy cud świata mogły uchodzić. [Marszałek] palnął się owym bez ceny kielichem w głowę, aż kryształ rozprysnął się w setne okruchy, które z dźwiękiem upadły na podłogę, a skronie magnata krwią się oblały". Tak postępowali szlachcice – po wzniesieniu toastu za znamienitego gościa tłukli szkło, aby już nikt więcej z niego pić się nie ważył. Zresztą ten obraz Sienkiewicz zaczerpnął bezpośrednio z listu hetmana Chodkiewicza do żony: „Stłukłem szklanicę o głowę – pisze hetman o zdarzeniu z kielichem podanym mu przez Zygmunta III w Tołczynie – a król rzecze: »Miły Panie Hetmanie, nie tłuczcież tej głowy; siła nam na niej zależy!«". Dokładnie te słowa autor Trylogii włożył w usta Jana Kazimierza komentującego zdarzenie przy stole.

Pozostało jeszcze 93% artykułu

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Historia

20 lat temu zmarł papież Polak. Jak będziemy go wspominali

2 kwietnia mija 20. lat od śmierci papieża Polaka Jana Pawła II. W całym kraju odbędą się uroczystości, konferen...

Materiał Promocyjny

Jak wygląda nowoczesny leasing

Szybciej, prościej, bardziej dynamicznie – tego dziś oczekują klienci od branży leasingowej. Chodzi o błyskawiczne decyzje, minimalne formalności i pełną integrację usług finansowych.

Konferencja w Jałcie, luty 1945 r. W pałacowym patio w Liwadii od lewej siedzi tzw. Wielka Trójka: W

Historia

Co naprawdę ustalono na konferencji w Jałcie

W dniach 4–11 lutego 1945 r. Roosevelt, Churchill i Stalin zdecydowali m.in. o tym, że ZSRR otrzymał „zwierzchni...

Historia

Ten mały Biały Dom. Co kryje się pod siedzibą prezydenta USA?

Każdy, kto jadąc do Waszyngtonu, spodziewa się ujrzeć monumentalną rezydencję najpotężniejszego człowieka na świ...

Rosyjscy herosi ALSIB (w towarzystwie amerykańskiego kolegi) mieli wiele wspólnego ze śmiałkami z „N

Historia

Most powietrzny Alaska–Syberia. Jak Amerykanie dostarczyli Sowietom samoloty

W czasie II wojny światowej, gdy Związek Radziecki stał się sojusznikiem aliantów przeciwko III Rzeszy, uruchomi...

Materiał Partnera

Kroki praktycznego wdrożenia i operowania projektem OZE w wymiarze lokalnym

Transformacja energetyczna. Inwestowanie i operowanie infrastrukturą energetyczną. Strategiczne, ekonomiczne, technologiczne i środowiskowe aspekty transformacji energetycznej w wymiarze lokalnym

Publiczne wykonywanie kary śmierci było odarte z powagi, stając się jedynie jarmarczną rozrywką

Historia

Dlaczego we Francji zakazano publicznych egzekucji

Zdjęcia paparazzi z ostatniej publicznej egzekucji we Francji spowodowały, że władze zrezygnowały z tej metody k...

Materiał Promocyjny

Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście

W salonach dealerskich sieci Suzuki w całej Polsce ruszyły pokazy premierowych motocykli Suzuki DR-Z4S i DR-Z4SM. Nowe maszyny będzie można zobaczyć w miastach praktycznie w całej Polsce.