Wszystko zaczęło się od odkrycia w połowie XIII w. pokładów soli kamiennej w okolicach Bochni i Wieliczki. Za sprawą Bolesława Wstydliwego, ówczesnego księcia krakowskiego i sandomierskiego, już po kilku latach powstało solidne przedsiębiorstwo na złożach bocheńsko-wielickich, które odtąd nazywano krakowskimi żupami solnymi i które stanowiły stałe źródło dochodu księcia Bolesława. Prawdziwy rozkwit żup nastąpił jednak za panowania króla Kazimierza Wielkiego. Ostatni monarcha z rodu Piastów podjął wiele działań gwarantujących gospodarczy rozwój Polski, a jednym z nich było zlecenie opracowania statutu dla kopalń w Wieliczce i Bochni.