Największy sztandar

8 września 1939 roku czołgi niemieckie uderzyły z marszu na warszawską Ochotę – tak zaczęła się obrona stolicy.

Publikacja: 01.05.2009 22:53

Wrzesień 1939 roku. Jedno ze słynnnych zdjęć amerykańskiego reportera Juliana Bryana z oblężonej War

Wrzesień 1939 roku. Jedno ze słynnnych zdjęć amerykańskiego reportera Juliana Bryana z oblężonej Warszawy

Foto: Archiwum „Mówią Wieki"

Nie pierwszy to już atak wrogich sił na Warszawę: szło im różnie, pewnie najgorzej podczas insurekcji kościuszkowskiej, kiedy to słynna armia pruska doznała wielu dotkliwych upokorzeń z rąk podkomendnych Naczelnika. No, ale skończyło się tak, jak musiało – siła złego na dzielne miasto.

Zapewne jeszcze dzielniejsze okazało się w 1939 roku: miażdżone przez lotnictwo i artylerię, trwało zdumiewająco długo w desperackim oporze podtrzymywanym przez żelaznego ducha prezydenta Starzyńskiego.

W 2006 roku „Mówią wieki” wydały numer specjalny poświęcony historii Polskiego Radia. Dołączono do niego płytę zawierającą fragmenty najsłynniejszych audycji. Wrześniową epopeję Warszawy reprezentowała tam dramatyczna mowa Starzyńskiego, relacja spod Ambasady Wielkiej Brytanii, która przystąpiła właśnie do wojny, i ogłoszenie o wysadzeniu radiostacji w Raszynie, a w jego tle stłumiony odgłos wybuchu… Szczególnie to ostatnie chwyta za gardło – tragiczny sygnał klęski. Ostatnia salwa zwyciężonych.

Oblężenie Warszawy naznaczone jest zresztą stygmatem niezwykłego tragizmu, a jej kapitulacja czyniła na ówczesnych Polakach wrażenie wprost wstrząsające – jakby upadł największy sztandar. Tym bardziej trzeba podziwiać tych, którzy bili się dalej. Ale też obrona stolicy ma inne, bardziej optymistyczne przesłanie, albowiem – przynajmniej dla mnie – zawsze pozostanie znakiem wojennej jedności Polaków, narodu przecież bardzo podzielonego. Z pewnością nie tak jak Francuzi, ale dość głęboko.

Zapewne przykład dzielnej stolicy wydatnie oddziałał na morale w dalszym toku wojny.

Pamięć o niej była z naszymi żołnierzami w Tobruku, pod Monte Cassino i w wielu innych miejscach chwalebnych dla polskiego oręża.

Był też z nimi pewnie sen o Warszawie wyzwolonej, po której ulicach będą maszerować w triumfalnej defiladzie. Tyle że druga wojna światowa nie była wojną polskich marzeń.

[ramka]Batalie II wojny światowej i udział w niej Polski, Wielkiej Brytanii, Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich oraz Stanów Zjednoczonych Ameryki

Dynamikę rozwoju sytuacji podczas wojny ukazuje intensywniejszy kolor scen bitewnych wprowadzany stopniowo do infografiki. Kampanię polską w 1939 roku pokazaliśmy z konieczności jako jedną batalię[/ramka]

Historia
Wołyń, nasz problem. To test sprawczości państwa polskiego
Historia
Ekshumacje w Puźnikach. Po raz pierwszy wykorzystamy nowe narzędzie genetyczne
Historia
Testament Bolesława Krzywoustego, czyli rozbicie dzielnicowe
Historia
Fridtjof Nansen i Roald Amundsen. Wikingowie XIX wieku
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Historia
Amazonka odkryła swoją tajemnicę