Przywrócić tożsamość ofiarom

Chociaż nie wiemy jeszcze, gdzie zostały pochowane ofiary obławy augustowskiej, Instytut Pamięci Narodowej chce pobrać materiał genetyczny niezbędny do ustalenia danych zamordowanych.

– 27 stycznia pojedziemy do bliskich ofiar, aby pobrać od nich materiał porównawczy – mówi „Rz" Zbigniew Kulikowski, naczelnik pionu śledczego białostockiego IPN.

W akcji tej wezmą udział pracownicy Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów. To oni zajmują się identyfikacją ofiar zbrodni komunistycznych, gromadzą też materiał porównawczy do badań.

– Zabezpieczamy materiał genetyczny, bo mamy nadzieję, że zostanie odnalezione miejsce pochówku ofiar obławy. Nawet jak to się nie stanie teraz, ale np. za 20 lat – będziemy mogli ustalić tożsamość ofiar – tłumaczy dr Andrzej Ossowski, lider zespołu PBGOT.

W tym przypadku pobranie materiału genetycznego odbędzie się przy udziale śledczych.

– Ale jest także inna możliwość. Bliscy ofiar tej zbrodni mogą się z nami skontaktować, pojedziemy do nich i pobierzemy materiał porównawczy. Możemy także wysłać do takich osób specjalny pakiet – dodaje dr Ossowski.

Śledczy z IPN poszukują grobu ok. 600 ofiar obławy augustowskiej

W tej chwili w bazie PBGOT znajduje się ok. 400 próbek, głównie bliskich osób pochowanych w kwaterze „Ł" na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim.

Obecnie prokuratorzy z IPN usiłują rozwikłać zagadkę tzw. obławy augustowskiej. Od 10 do 25 lipca 1945 r. na terenie Suwalszczyzny armia sowiecka (z pomocą polskiej milicji i wojska) przeprowadziła gigantyczną obławę na żołnierzy podziemia niepodległościowego. Jak ustalił IPN, zatrzymano ok. 7 tys. osób. Los blisko 600 z nich nie jest znany do dziś. Prokuratura przyjęła, że zostali zamordowani.

Z najnowszych ustaleń białostockich śledczych wynika, że mogli oni zostać pochowani w Lidzie na Białorusi.

Prokuratura ma zeznania świadka, który widział egzekucję. Wynika z nich, że zatrzymanych przewieziono z Grodna do Lidy. Następnie w grupach po 100–200 osób przepędzano ich na teren przedwojennego poligonu 77. Pułku Piechoty Wojska Polskiego. Tam zabijali ich sowieccy żołnierze.