Józef Czapski: Świadek z nieludzkiej ziemi

Dokładnie 25 lat temu, 12 stycznia 1993 r., w podparyskim Maisons-Laffitte zmarł Józef Czapski: pisarz, malarz, major Wojska Polskiego. Jeden z najważniejszych współpracowników paryskiej „Kultury".

Aktualizacja: 12.01.2018 20:55 Publikacja: 11.01.2018 18:43

1896–1993

Foto: Rzeczpospolita, Darek Golik

Łukasz Lubański

Po 17 września 1939 Czapski dostał się do sowieckiej niewoli, z której wydostał się na mocy układu Sikorski-Majski. Trafił do powstającej w Związku Sowieckim Armii Polskiej. Na polecenie gen. Andersa podróżował po Rosji, szukając zaginionych, a jak się okaże później, wiosną 1943 – rozstrzelanych oficerów. Doświadczenia te opisał w książkach „Wspomnienia starobielskie" i „Na nieludzkiej ziemi".

– Czapski obnażył istotę systemu sowieckiego, która sprowadzała się nie tyle do zabijania, ile do towarzyszącego zbrodni kłamstwa – mówi prof. Rafał Habielski, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego. – Dotarł do wysokich rangą oficerów NKWD, którzy rozmawiali z nim na Łubiance twarzą w twarz, kłamiąc, że nic nie wiedzą. Tak rozpoczęła się historia kłamstwa katyńskiego – dodaje historyk.

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Historia

Wołyń, nasz problem. To test sprawczości państwa polskiego

Czy w sprawie zbrodni UPA na Wołyniu i w Galicji Wschodniej wybrzmią w w końcu polskie racje? To test naszej pol...

Teren cmentarza w nieistniejącej już wsi Puźniki na Ukrainie (obw. Tarnopolski)

Historia

Ekshumacje w Puźnikach. Po raz pierwszy wykorzystamy nowe narzędzie genetyczne

24 kwietnia we wsi Puźniki w Ukrainie rozpoczną się ekshumacje. Zespół naukowców z Pomorskiego Uniwersytetu Medy...

„Śmierć Bolesława III Krzywoustego” – obraz Józefa Peszki powstały między 1800 a 1820 rokiem

Historia

Testament Bolesława Krzywoustego, czyli rozbicie dzielnicowe

Ostatni z wielkich Bolesławów nie zdołał uratować Polski przed tym, co w istocie było nieuniknione. Pragnąc uchr...

Członkowie załogi wyprawy arktycznej Nansena, w latach 1893–1896. Fridtjof Nansen (1861–1930) był no

Historia

Fridtjof Nansen i Roald Amundsen. Wikingowie XIX wieku

Fridtjof Nansen i Roald Amundsen żyli w czasach, w których wikińskie podboje od dawna należały wyłącznie do świa...

Materiał Partnera

Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów

Polityka klimatyczna i rynek energii w Polsce: podstawy prawne, energetyka społeczna. praktyczny proces powołania i rejestracji spółdzielni energetycznych oraz podpisania umowy z OSD