Leśne grupy samoobrony

Henryk Stachowski, darczyńca kamienicy Mariana Banasia, w 1945 roku brał udział w akcji poakowskiej grupy leśnej „Cement" – konfiskacie funduszy Komunalnej Kasy Oszczędności w Myślenicach. Jak zorganizowane były takie oddziały?

Rozwiązanie Armii Krajowej w styczniu 1945 r. nie nastąpiło z dnia na dzień – wielu żołnierzy AK otrzymywało od przełożonych rozkaz nieujawniania się i nieskładania broni. Kiedy po przetoczeniu się frontu rozpoczęły się represje ze strony NKWD i komunistycznego aparatu bezpieczeństwa, Armia Krajowa pozostawała w tzw. likwidacji. To znaczy, że istniały zakonspirowane sztaby, sieci łączności, a nawet niewielkie grupy zbrojne, czuwające np. nad magazynami broni. Represje rodziły opór, więc powstawały poakowskie grupy samoobrony – część z nich za wiedzą i zgodą dawnych wysokich oficerów AK. Apogeum ich działalności przypada na okres od kwietnia do sierpnia 1945 r., czyli do czasu ogłoszenia przez komunistów tzw. pierwszej amnestii. Grupy takie liczyły zwykle od kilku do kilkudziesięciu osób, z reguły dawnych żołnierzy AK lub jej współpracowników. Oczywiście podobne grupy tworzyli także dawni partyzanci Batalionów Chłopskich czy ludzie związani z podziemiem narodowym. Część z nich weszła w skład powstałej wiosną 1945 r. Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, inne działały do końca niezależnie od niej.