Krzysztof Kowalski: Heroizm zdegradowany

Dążenie do dokonania czegoś przed innymi leży w ludzkiej naturze: jako pierwszy dotrzeć na biegun, do źródła Nilu, opłynąć pod żaglami samotnie glob ziemski bez zawijania do portu, przepłynąć wpław kanał La Manche, zjechać na nartach z Mount Everestu…

Publikacja: 29.11.2024 04:49

W drodze na szczyt góry Mount Everest, 9 maja 2016 r.

W drodze na szczyt góry Mount Everest, 9 maja 2016 r.

Foto: NIMA GYALZEN SHERPA / AFP

Czomolungma, najwyższy szczyt Ziemi – Europejczycy nadali mu swoją nazwę w 1865 r. na cześć George’a Everesta, walijskiego geodety i kartografa opracowującego mapę Indii. Natomiast śmiałkowie zaczęli realnie myśleć o pionierskim dotarciu na wierzchołek w pierwszej dekadzie XX w., lecz I wojna światowa powstrzymała te zapędy.

Pierwsza poważna wyprawa wyruszyła w 1921 r. W sumie było ich tuzin, nieudanych, aż wreszcie 29 maja 1953 r. Nowozelandczyk Edmund Percival Hillary i Szerpa Tenzing Norgay jako pierwsi stanęli na szczycie. Ten fakt odnotowują wszystkie encyklopedie. Jednak we wrześniu bieżącego roku pojawiły  się poważne wątpliwości, a to za sprawą dziennikarskiej ekipy „National Geographic” operującej na lodowcu Rongbuk po północnej stronie Mount Everestu. W rozmarzającej strefie lodowca dokonano makabrycznego odkrycia – nogi w bucie z etykietą z wyszytym napisem „AC IRVINE”.

Jedna z nieudanych prób zdobycia góry miała miejsce w 1924 r. i zakończyła się tragicznie. Zginęli wówczas dwaj Szerpowie – ich nazwisk nie znamy – oraz dwaj Brytyjczycy: George Mallory i Andrew Comyn Irvine, czyli: „AC IRVINE”, ten sam. Szczytowy atak rozpoczął się rano 8 czerwca 1924 r. Tego dnia cała czwórka widziana była po raz ostatni. Wspinacze wchodzili szybko grzbietem północno-wschodnim, zniknęli w chmurze, nie powrócili.

W latach 30. XX w., na wysokości 8840 m, natrafiono na czekan Irvine’a. W 1991 r. odnaleziono butlę z tlenem Mallory’ego, a osiem lat później, na wysokości 8100 m, odnaleziono jego ciało. W kieszeni kurtki miał listy od żony. Badania anatomiczne wykazały, że przyczyną śmierci był nieszczęśliwy upadek. Ale w jakim momencie wspinaczki na szczyt?

Czytaj więcej

Żagle na horyzoncie

A może w trakcie schodzenia ze zdobytego szczytu? Otóż w kieszeni kurtki Mallory’ego znajdowały się jego okulary przeciwsłoneczne, co sugeruje, że wypadek wydarzył się pod wieczór, gdy wspinacze schodzili w dół. Co więcej, Mallory nie miał w kieszeni kurtki fotografii żony, a wiadomo – zapowiadał to bowiem przed wyprawą – że jeśli stanie na szczycie, pozostawi tam tę fotografię. Z kolei Irvine miał ze sobą aparat fotograficzny, którym zamierzał uwiecznić historyczny moment – być może aparat odnajdzie się w rejonie, gdzie rozegrała się tragedia. Ekipa „National Geographic” ma zamiar go szukać. Być może znajduje się w nim dowód pierwszego zdobycia Mount Everestu. Byłoby to 29 lat przed Tenzingiem i Hillarym.

Pionierskie próby bycia pierwszym mają patetyczny wymiar, wymagają autentycznego heroizmu. Bywa, że kończą się tragicznie. Ale czas sprawia, że patos i heroizm ulegają erozji. Najwyższe góry naszej planety zdobywane są seryjnie. Na przykład w październiku  dowiedzieliśmy się, że Dorota Rasińska-Samoćko jako pierwsza kobieta z Polski wspięła się na wszystkie ośmiotysięczniki świata (jest ich 14).  Na Mount Everest wchodzi się za pieniądze. Kosztuje to ok. 50 tys. dolarów, działają firmy wyspecjalizowane w takiej turystyce. Nepalczyk Nirmal „Nims” Purja, który zdobył w ten sposób trzy ośmiotysięczniki w dwa dni, poinformował po tym dokonaniu, że tłum na Evereście w 2019 r. wynosił około 320 osób. To on wykonał zdjęcie pokazujące kolejkę ludzi na szczyt Czomolungmy i to w najniebezpieczniejszym miejscu, czyli tzw. strefie śmierci.

Czy o takiej przyszłości najwyższej góry świata, o tonach śmieci zalegających jej zbocza, myśleli pionierzy himalaizmu?

Historia
Co naprawdę ustalono na konferencji w Jałcie
Historia
Ten mały Biały Dom. Co kryje się pod siedzibą prezydenta USA?
Historia
Most powietrzny Alaska–Syberia. Jak Amerykanie dostarczyli Sowietom samoloty
Historia
Dlaczego we Francji zakazano publicznych egzekucji
Materiał Promocyjny
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Historia
Tolek Banan i esbecy
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń