Westerplatte powoli się zmienia. Ale otwarcie muzeum się opóźnia

Na półwyspie Westerplatte odnowiona została już przedwojenna elektrownia, ale cała inwestycja ma poślizg.

Aktualizacja: 05.09.2023 06:28 Publikacja: 05.09.2023 03:00

Uroczyste obchody 84. rocznicy wybuchu II wojny światowej przed Pomnikiem Obrońców Wybrzeża na Weste

Uroczyste obchody 84. rocznicy wybuchu II wojny światowej przed Pomnikiem Obrońców Wybrzeża na Westerplatte w Gdańsku

Foto: PAP/Marcin Gadomski

– To oryginalny przedwojenny budynek, w którym po gruntownej modernizacji, która już się dokonała, będziemy mogli wyeksponować i zorganizować wystawę artefaktów wydobytych w ramach badań archeologicznych – poinformował na konferencji prasowej Jarosław Sellin, wiceminister kultury. Dodał, że trwają przygotowania do rozpoczęcia budowy parkingu i punktu obsługi ruchu turystycznego. Zapowiedział, że powstanie też nowy obiekt – pawilon wystawienniczy, w którym znajdzie się między innymi wystawa opowiadająca o walce, która się tam odbyła, ale też o wojnie obronnej 1939 roku. – W gruncie rzeczy będzie to budynek niejako „podziemny”. Nie będzie on mocno wyeksponowany w górę, aby nie zakłócać przestrzeni. Chcemy zakończyć prace w roku 2027 – dodał.

Z kolei dr hab. Grzegorz Berendt, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej, które buduje nową placówkę na Westerplatte, dodał, że „prace są realizowane systematycznie”. Dopowiedział, że cała inwestycja będzie kosztowała około 350 mln zł. W planach jest też odbudowa wybranych obiektów historycznych, w których będą zlokalizowane wystawy. To siedem obiektów wchodzących przed wojną w skład Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Dodatkowo inwestycja obejmie odtworzenie historycznych ścieżek komunikacyjnych sprzed września 1939 r.

Czytaj więcej

Anatomia zbrodni. Powstaje biografia niemieckiego namiestnika Arthura Greisera

Całe muzeum plenerowe obejmie teren około 26,5 tys. mkw. Już przebudowany został cmentarz wojskowy. Powierzchnia wystawy stałej będzie wynosić prawie 3,5 tys. mkw.

Ile będzie kosztować Muzeum Westerplatte i Wojny 1939

Inwestycja ta ma już poślizg, w 2020 r. resort kultury zapowiadał, że muzeum będzie gotowe do 2026 r. Wzrosły też koszty. Wtedy ministerstwo podawało, że całość będzie kosztowała ponad 200 mln zł.

Światło na budowę rzuca raport NIK. Zdaniem kontrolerów w okresie objętym kontrolą dotacje celowe na budowę Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 przekazywane przez resort kultury „znacząco przekraczały potrzeby”. „Od stycznia 2020 r. do końca czerwca 2022 r. wydatki związane z tą inwestycją (razem z wydatkami niewygasającymi z upływem roku budżetowego) wyniosły ponad 6,1 mln zł, a to niecałe 13 proc. kwoty zaplanowanej do wydania na 2020 r. i 2021 r.”. Kontrola pokazała, że w nowelizacji ustawy budżetowej na inwestycję na Westerplatte zaplanowano w 2021 r. dotacje celowe w wysokości ponad 21 mln zł, a w ciągu roku zwiększono jeszcze tę kwotę o niemal 370 tys. zł. Tak się stało, mimo że z dotacji udzielonej w 2020 r. wydano zaledwie 4,3 proc. (z ok. 27 mln zł – ok. 1,1 mln zł). Następnie ponad 98 proc. kwoty dotacji zaplanowanej na 2021 r. (ok. 21 mln zł) minister kultury zgłosił do wykazu wydatków, które nie wygasają z upływem tego roku.

Budowa Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 ma kosztować teraz ok. 350 mln zł

„Jak ustalili kontrolerzy NIK, nie wynikało to z nadzwyczajnych okoliczności, których nie dało się przewidzieć, ale było z góry przewidziane. Ze względu na określony limit wydatków budżetu państwa minister nie mógł bowiem zaplanować całej sumy na 2022 r.” – wskazali kontrolerzy NIK. Dodali, że sposób planowania wydatków doprowadził do sytuacji, w której w 2021 r. wykonywane były de facto dwa budżety na budowę muzeum – z roku bieżącego i z roku wcześniejszego, co sprawiło, że „finansowanie inwestycji na Westerplatte nie było przejrzyste”.

Dyrektor muzeum wyjaśnił NIK, że opóźnienia wynikały ze zwłoki w wydawaniu decyzji administracyjnych m.in. przez Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i wojewodę pomorskiego.

– To oryginalny przedwojenny budynek, w którym po gruntownej modernizacji, która już się dokonała, będziemy mogli wyeksponować i zorganizować wystawę artefaktów wydobytych w ramach badań archeologicznych – poinformował na konferencji prasowej Jarosław Sellin, wiceminister kultury. Dodał, że trwają przygotowania do rozpoczęcia budowy parkingu i punktu obsługi ruchu turystycznego. Zapowiedział, że powstanie też nowy obiekt – pawilon wystawienniczy, w którym znajdzie się między innymi wystawa opowiadająca o walce, która się tam odbyła, ale też o wojnie obronnej 1939 roku. – W gruncie rzeczy będzie to budynek niejako „podziemny”. Nie będzie on mocno wyeksponowany w górę, aby nie zakłócać przestrzeni. Chcemy zakończyć prace w roku 2027 – dodał.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Historia analizy języka naturalnego, część II
Historia
Czy Niemcy oddadzą traktat pokojowy z Krzyżakami
Historia
80 lat temu przez Dulag 121 przeszła ludność Warszawy
Historia
Gdy macierzyństwo staje się obowiązkiem... Kobiety w III Rzeszy
Historia
NIK złożyła zawiadomienie do prokuratury ws. Centralnego Przystanku Historia IPN