Błogosławieni za ratowanie Żydów

W diecezji przemyskiej właśnie zakończył się pierwszy etap procesu beatyfikacyjnego rodziny z Markowej. Trwał od 2003 roku.

– Przesłuchano kilkudziesięciu świadków, w tym brata Józefa, członków najbliższej rodziny, sąsiadów. Zgromadzono wiele dokumentów z archiwów parafialnych, diecezjalnych, oddziału IPN w Rzeszowie, a także szereg materiałów prasowych i książek poświęconych życiu i męczeńskiej śmierci rodziny Ulmów – wylicza ks. dr Józef Bar, oficjał Sądu Metropolitalnego w Przemyślu.

Proces miał udowodnić, czy ratowanie żydowskich sąsiadów przez polską rodzinę było czynem heroicznym, czy nie robili tego na przykład z pobudek materialnych.

W procesie brało udział dwóch delegatów biskupich, promotor sprawiedliwości, trzech notariuszy oraz postulator ks. Stanisław Jamrozek.

– Wykazano, że w tych mrocznych czasach, była to heroiczna postawa wypływająca z chrześcijańskiej troski o życie innych, którą przypłacili życiem

– uzasadnia ks. Józef Bar. Dowodem takiej postawy są kosztowności, w tym np. złote wyroby, które znaleziono przy rozstrzelanych Żydach. Świadczy to o tym, że Ulmowie nie ukrywali ich dla własnej korzyści.

– Postawę Ulmów można tylko porównać do zachowania ojca Maksymiliana Kolbego – podkreśla oficjał przemyskiego sądu diecezjalnego.

– Zginęli tylko za to, że byli Żydami lub Polakami, którzy odważyli się udzielić zakazanej pomocy – mówi historyk IPN Mateusz Szpytma, autor książki “Sprawiedliwi i ich świat”, w której opisuje wojenne losy Polaków i Żydów w Markowej.

Dokumenty dotyczące rodziny Ulmów trafią teraz do diecezji pelplińskiej, która gromadzi materiały blisko 100 innych polskich męczenników, duchownych i świeckich z okresu II wojny światowej. Następnie przesłane zostaną do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych przy Stolicy Apostolskiej w Rzymie. Decyzję o uznaniu polskiej rodziny za błogosławionych podejmie papież.

– Mamy nadzieję, że ich zbiorowa beatyfikacja nastąpi dość szybko – mówi oficjał ks. Józef Bar.

We wsi Markowa, gdzie mieszkali Umowie, dzięki pomocy Polaków okupację przeżyło co najmniej 17 Żydów. Są plany, by powstało tam polskie centrum-muzeum Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Wieś już stała się ważnym celem wycieczek Żydów z całego świata, szczególnie młodzieży z Izraela. Wójt Markowej Zbigniew Kuźniar ma nadzieję, że centrum Sprawiedliwych powstanie jeszcze przed beatyfikacją rodziny.