Grób rabina Führera odnaleziono w Krośnie

Na cmentarzu żydowskim w Krośnie w Podkarpackiem odnaleziono zbiorowy grób, w którym pochowany został znany przedwojenny krośnieński rabin Samuel Ozon Führer.

Aktualizacja: 27.05.2009 20:14 Publikacja: 27.05.2009 14:02

Grób rabina Führera odnaleziono w Krośnie

Foto: Rzeczpospolita, Józef Matusz mat Józef Matusz

Zbiorowa mogiła najprawdopodobniej kryje ciała 120 Żydów rozstrzelanych przez hitlerowców w grudniu 1942 roku podczas likwidacji krośnieńskiego getta. Napis na odnalezionej macewie wskazuje, że w masowej mogile oprócz rabina Samuel Ozon Führer, spoczywają także szczątki czterech innych rabinów oraz wielu mężczyzn, kobiet i dzieci. Odkrycia dokonali członkowie Stowarzyszenia Olszówka, którzy od ośmiu lat zajmują się czyszczeniem i renowacją cmentarza żydowskiego w Krośnie. Pierwszy etap prac renowacyjnych zakończono w 2007 roku. — Ponownie wróciliśmy na ten cmentarz wiosną tego roku, by dokończyć niewielki fragment, który został nam do uporządkowania. I już na samym początku prac natrafiliśmy na ukrytą w ziemi i zaroślach macewę wskazującą osoby, które zostały tam pochowane — powiedział "Rz" Grzegorz Bożek ze Stowarzyszenia Olszówka.

Informacja, że na krośnieńskim kirkucie może się znajdować zbiorowa mogiła podawana była od wielu lat. Nikt wcześniej tego nie weryfikował. — Najprawdopodobniej natrafiliśmy na tą mogiłę. — dodaje Grzegorz Bożek. Stowarzyszenie będzie nadal prowadzić prace na krośnieńskim cmentarzu żydowskim, m.in. chce przetłumaczyć napisy na wszystkich nagrobkach, które mogą skrywać wiele istotnych informacji dotyczących miasta i krośnieńskiej gminy wyznaniowej.

Z materiałów archiwalnych wynika, że Samuel Ozon Führer był ostatnim rabinem w Krośnie. Historyk rzeszowskiego IPN Elżbieta Rączy w publikacji "Ludność żydowska w Krośnie" podaje, że zginął w 1942 roku i został zamordowany przez gestapowca Oskara Backera. Jedna z wersji mówi, że rabin został zamordowany podczas ostatniej selekcji ludności żydowskiej w getcie w grudniu 1942 roku, a druga, że został zastrzelony na ulicy. W krośnieńskim getcie przebywało ok. 600 osób. Podczas jego likwidacji w grudniu 1942 roku większość wywieziono wpierw do getta w Rzeszowie, a następnie do obozów zagłady w Bełżcu i Auschwitz-Birkenau. Pozostałych hitlerowcy wymordowali na miejscu. Z blisko trzech tysięcy Żydów, którzy przed wojną mieszkali w Krośnie i okolicy, wojnę przeżyli nieliczni.

Stowarzyszenie Olszówka, które ma siedzibę w Bielsku Białej ma na celu przybliżanie Polakom wkładu różnych grup etnicznych i narodowych, dziedzictwa kulturowego na terenie Karpat. Działa na rzecz przełamywania uprzedzeń i nieufności wobec przedstawicieli innych grup narodowych i etnicznych, które zamieszkiwały i obecnie żyją w Karpatach.

[ramka][b]Tłumaczenie napisu na nagrobku[/b]

Tu leży pochowany w grobie braterskim

słynny wielki geniusz Rabin, minister Tory cadyka i chasyd

Rabin nauczycieli Shmuel Niech pamięć sprawiedliwego będzie błogosławiona

Syn rabina Asher Zelig Niech spoczywa w pokoju

Fuhrer

przewodniczący rabinackiego sądu i rabin i nauczyciel wspólnoty Krosna

autor książki Har-Shefer

rabin Shmuel Zwi Damrez Niech spoczywa w pokoju

nasz Rabbi Zwi Herzfeld Niech spoczywa w pokoju

nasz Rabbi Ze’ew Nusenbaum Niech spoczywa w pokoju

nasz Rabbi Zwi Margaliyot Niech spoczywa w pokoju

syn Asher Boygen Niech spoczywa w pokoju

wszystkich zabitych „uświęcenia Bożego imienia”

Początek miesiąca Tewet Taf-Shin-Gimel według małej rachuby [9.12.1942]

i pochowany z nimi szereg mężczyzn, kobiet i dzieci, które zostały zabite „uświęcenia Bożego imienia”

W dniach oh Hanukah Taf-Shin-Gimel [5703 rok wg kalendarza żydowskiego]

Niech Jego dusza będzie włączona w wieniec życia wiecznego

Niech Bóg pomści ich śmierć[/ramka]

Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Archeologia rozboju i kontrabandy