Jak Roosevelt wbijał gwóźdź do brytyjskiej trumny

Podpisany w 1922 r. w Waszyngtonie traktat równoważył wprawdzie tonaż floty brytyjskiej i amerykańskiej, ale – o czym pisze Norman Davies w „Wyspach" (Znak, Kraków 2003) – o celu Admiralicji, określonym ustawą o obronie morskiej z 1899 r., czyli o „zbudowaniu floty o sile równej połączonym siłom dwóch kolejnych największych flot wojennych świata", mógł Albion zapomnieć. „Wkrótce – powiada Davies – okazało się, że nawet wyrównanie statusu flot brytyjskiej i amerykańskiej opierało się na błędnych założeniach. W roku 1936 postanowienia traktatu waszyngtońskiego wygasły". A gwóźdź do trumny morskiej potęgi Wielkiej Brytanii wbili Amerykanie we wrześniu 1940 roku.

Winston Churchill od dłuższego już czasu upraszał amerykańskiego prezydenta Roosevelta o przekazanie nadwyżek amerykańskich niszczycieli. O tym, że „przypuszczalnie będzie to możliwe", Roosevelt poinformował brytyjskiego premiera w sierpniu 1940 r., dopiero po otrzymaniu raportu o rzeczywistym potencjale wojskowym Wielkiej Brytanii, jaki sporządził jego specjalny emisariusz do Londynu, William J. Donovan, późniejszy szef OSS (Biura Służb Strategicznych), poprzednika CIA. Pertraktacje – dopóki było to możliwe – prowadzone były w ścisłej tajemnicy, po części dlatego, że prezydent USA ubiegał się o kolejną elekcję, a ujawnienie militarnej pomocy Brytyjczykom przez mocarstwo, niebiorące przecież udziału w wojnie, wywołałoby skandal i zapaliło zielone światło dla republikańskiego kandydata do zamieszkania w Białym Domu.