Chcą budować Mauzoleum Żołnierzy Niezłomnych

Olbrzymie zainteresowanie budową Mauzoleum ofiar zbrodni komunistycznych na kwaterze Ł cmentarza na Powązkach w Warszawie.

Publikacja: 03.02.2015 12:41

Kwatera Ł na warszawskim cmentarzu powązkowskim

Kwatera Ł na warszawskim cmentarzu powązkowskim

Foto: archiwum prywatne, Jakub Cegieła Jak.Ceg. Jakub Cegieła

Do komisji konkursowej budowy Mauzoleum zostało zgłoszonych aż 96 wniosków o dopuszczenie do udziału w konkursie, z tego do dalszego udziału w konkursie zostało zakwalifikowanych 95.

Osoby i instytucje, które przeszły to pierwsze sito do 3 marca mogą składać prace konkursowe, wyniki konkursu zostaną ogłoszone 9 marca. W skład komisji konkursowej wchodzą architekci, plastycy, urbaniści, przedstawiciele miasta Warszawy, Rady Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa, IPN oraz rodzin żołnierzy pochowanych na Łączce : Olga Krzyżanowska, córka gen. Aleksandra Krzyżanowskiego ps. Wilk oraz Zofia Pilecka, córka legendarnego rotmistrza Witolda Pileckiego. Komisji konkursowej przewodniczy Marek Ścisło, prezes Stowarzyszenia Architektów Polskich.

Z regulaminu konkursowego wynika, że na terenie kwatery Ł ma stanąć Mauzoleum - Panteon poświęcony Żołnierzom Niezłomnych. Ma składać się z dwóch części (i w dwóch etapach ma powstawać). Pierwsza część obejmuje miejsca, gdzie zostaną złożone 280 trumienki ze szczątkami zabitych w latach 40. żołnierzy podziemia niepodległościowego, druga część ma być poświęcona żołnierzom poległym w innych regionach kraju. Pierwszy etap inwestycji ma być zakończony do końca lipca 2015 r., a drugi do końca czerwca 2016 r. Koszt całej inwestycji nie może przekroczyć kwoty 3,3 mln zł.

Organizatorzy budowy mauzoleum zakładają, że pochówki szczątków żołnierzy w Mauzoleum na Łączce odbędą się 27 września 2015 r. w rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego. W rok później zostanie oddany drugi etap inwestycji - w miejscu, skąd zostaną przeniesione współczesne groby (umieszczono je w latach 80. w miejscu potajemnych pochówków).

"Mauzoleum ma pełnić funkcję miejsca prywatnej modlitwy i kontemplacji ale również obiektu, przy którym będą organizowane państwowe uroczystości z udziałem przedstawicieli najwyższych władz, a następnie kolejne związane ze świętami państwowymi i rocznicami). Kompozycja Panteonu - Mauzoleum powinna zawierać akcent centralny - dominantę, która będzie pełniła funkcję upamiętnienia poświęconego wszystkim pochowanym tam osobom. W tym miejscu w czasie uroczystości będą składane wieńce przez oficjalne delegacje, tu należy również przewidzieć możliwość umieszczenia głównej inskrypcji pamiątkowej oraz listy nazwisk wszystkich ofiar straconych w więzieniu przy ul. Rakowieckiej i prawdopodobnie pochowanych na kwaterze Ł lub w jej pobliżu. W ten sposób upamiętnieni zostaną również ci, których szczątków nie udało się zidentyfikować" - określili autorzy konkursu.

Obecna kwatera Ł Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie jest miejscem, w którym w latach 1948 - 1956 dokonywano skrytych pochówków ofiar zbrodni komunistycznych, w tym żołnierzy podziemia niepodległościowego. Grzebano tam w nieoznaczonych dołach, osoby zamordowane w czasie śledztwa lub stracone na podstawie wyroków (ofiary zbrodni sądowych) w więzieniu przy ul.Rakowieckiej w Warszawie. Były to wówczas obrzeża cywilnego cmentarza na Powązkach sąsiadującego z Cmentarzem Wojskowym. W późniejszym okresie, w celu zatarcia śladów pochówków więziennych urządzono tam kompostownię i śmietnik, a po połączeniu cmentarzy część terenu przeznaczono na pochówki cywilne.

W latach 1990 - 1991 na części kwatery Ł wolnej od późniejszych pochówków wzniesiony został pomnik poświęcony pamięci Niewinnie Straconych Więźniów Politycznych lat 1945 - 1956 w Warszawie, zaprojektowany przez architekta Dominika Mączyńskiego. Ze względu na konieczność przeprowadzenia ekshumacji pomnik rozebrano w 2013 r.

Jak przypominają organizatorzy konkursu architektonicznego "znany obecnie obszar pochówków więziennych sięga pod dzisiejsze kwatery M, II M, Ł, II Ł, z tym, że nie wyklucza się istnienia pochówków na większym obszarze, co będzie przedmiotem dalszych badań Instytutu Pamięci Narodowej". W latach 2012 - 2013 Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa wraz z Instytutem Pamięci Narodowej prowadziła na kwaterze Ł"a" oraz w najbliższym otoczeniu prace archeologiczno - ekshumacyjne, w wyniku których odnaleziono szczątki 200 osób. Z dotychczasowych badań wynika, że tym obszarze znajduje się przeszło 200 grobów cywilnych z późniejszego okresu (trzeba je przenieść, aby zakończyć ekshumacje).

IPN szacuje, że łącznie na obszarze skrytych pochówków więziennych może spoczywać około 280 osób. Prowadzone równolegle badania genetyczne pozwoliły na identyfikację 36 ofiar zbrodni komunistycznych. Badania są kontynuowane, należy więc spodziewać się kolejnych identyfikacji.

Z naszych nieoficjalnych informacji wynika, że być może nazwiska kolejnych zidentyfikowanych osób, których szczątki znaleziono w bezimiennych grobach poznamy 1 marca w Dzień Żołnierzy Wyklętych. IPN na razie nie potwierdza jednak tej daty ogłoszenia nazwisk kolejnych osób.

Do komisji konkursowej budowy Mauzoleum zostało zgłoszonych aż 96 wniosków o dopuszczenie do udziału w konkursie, z tego do dalszego udziału w konkursie zostało zakwalifikowanych 95.

Osoby i instytucje, które przeszły to pierwsze sito do 3 marca mogą składać prace konkursowe, wyniki konkursu zostaną ogłoszone 9 marca. W skład komisji konkursowej wchodzą architekci, plastycy, urbaniści, przedstawiciele miasta Warszawy, Rady Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa, IPN oraz rodzin żołnierzy pochowanych na Łączce : Olga Krzyżanowska, córka gen. Aleksandra Krzyżanowskiego ps. Wilk oraz Zofia Pilecka, córka legendarnego rotmistrza Witolda Pileckiego. Komisji konkursowej przewodniczy Marek Ścisło, prezes Stowarzyszenia Architektów Polskich.

Pozostało 85% artykułu
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Archeologia rozboju i kontrabandy