Kiedy „Kopciuszek” wspina się na szczyt

Bogini Ameryki pojawiła się w Madison Square Garden 19 maja 1962 r. w przezroczystej sukni z tiulu. Kreacja uwodziła odkrytymi plecami i dekoltem z przodu, a na całej długości połyskującymi kryształkami – w liczbie 2,5 tysiąca. By przy jej zakładaniu nie naruszyć blond loczków i makijażu, Monroe została w suknię „wszyta”. Przylegając do ciała jak druga skóra, modowe cudo zdradzało, że gwiazda nie ma na sobie ani biustonosza, ani fig. Publiczność – 15 tys, par oczu, w tym szacowna reprezentacja demokratycznej Ameryki: kongresmeni i senatorowie we frakach – wrzała z zachwytu. Zaledwie parominutowy występ MM przeszedł do historii nie tyle mody (suknia w 2016 r. pobiła rekord najdroższej kreacji, osiągając na aukcji Julien’s w Beverly Hills cenę 4,8 mln dolarów), ile polityki. Marilyn, uosobienie kobiecej zmysłowości, pełnym erotyzmu głosem zaśpiewała dla zasiadającego w pierwszym rzędzie J.F. Kennedy’ego „Happy Birthday, Mr. President” z okazji jego 45. urodzin. Impreza odbyła się dziesięć dni przed urodzinami JFK – pierwsza dama Jacqueline Kennedy nie była na niej obecna, a miłosne wyznanie MM oglądała w telewizji. Zapewne sprawiło jej to przykrość, ale 40 mln Amerykanów występ bogini seksapilu śledziło z zachwytem.

Marilyn Monroe, właśc. Norma Jeane Mortenson (1926–1962) – amerykańska gwiazda filmowa i ikona kultury popularnej

Studio publicity still

Zdaniem biografów J.F. Kennedy’ego w maju 1962 r. lider wolnego świata zawiesił na kołku romans z najsłynniejszą aktorką globu. Porzucona kilka miesięcy wcześniej przez trzeciego męża, pisarza Arthura Millera, Monroe pogrążała się w depresji, uzależniając się od leków antydepresyjnych i tabletek nasennych. Marzyła, by zostać wielką aktorką grającą w ambitnych ekranizacjach Czechowa czy O’Neilla, a była jedynie 36-letnią seksbombą. Wiele wskazuje też na to, że z łóżka prezydenta przeszła do alkowy jego brata Roberta, wówczas prokuratora generalnego. Jedyne zdjęcie, które zachowało się, a które pokazuje całą trójkę, „ustrzelił” fotograf Białego Domu Cecil Stoughton zaraz po występie MM, w garderobie Madison Square Garden. Ponoć zdjęć tego trójkąta była cała masa, ale FBI je skonfiskowała. Fotografia Stoughtona przetrwała, ponieważ fotograf negatyw ukrył w ciemni.

Niewiarygodne, jak uwieczniony przez Stoughtona miłosny trójkąt szybko i w zagadkowych okolicznościach zniknął z powierzchni ziemi. Już 5 sierpnia 1962 r. aktorkę znaleziono martwą w jej domu w Los Angeles – miała przedawkować leki. 22 listopada 1963 r., 16 miesięcy po śmierci Monroe, 35. prezydent Stanów Zjednoczonych John Fitzgerald Kennedy zginął od kuli zamachowca w Dallas. A w czerwcu 1968 r. ten sam los spotkał Roberta Kennedy’ego. I to w tym samym hotelu Ambassador w Los Angeles, w którym 20-letnia Monroe, jeszcze pod swoim pierwszym nazwiskiem Norma Jeane Baker, zadebiutowała na scenie w roli manekina podczas pokazu mody plażowej. „Wraz ze śmiercią tej trójki Ameryka utraciła swoje szczęście i niewinność” – wzdychał amerykański aktor Don Murray. O rozwikłanie okoliczności śmierci MM i jej romansu z dwójką prominentnych braci do dziś kopię kruszą historycy i dziennikarze. Wedle najnowszych ustaleń miłosna afera pierwszej blondynki USA i JFK swój początek miała już w połowie lat 50. XX wieku, kiedy JFK był senatorem. A śmierć aktorki wiązała się bezpośrednio z wizytą Roberta Kennedy’ego w dniu jej zgonu. Robert, wówczas ojciec siedmiorga dzieci (w sumie miał ich aż jedenaścioro z żoną Ethel Skakel), z polecenia brata miał zakończyć romans. „Kennedy boys”, jak twierdził psychoanalityk aktorki Ralph Greenson, jeszcze nim JFK został prezydentem, wpadali radośnie do Hollywood, by z dala od żon i dzieciaków rozkoszować się glamourem ślicznotek Ameryki. I niczym feudalni władcy święcie wierzyli, że mają prawo do zabaw w łóżku z amerykańskimi poddanymi w spódnicach, a zwłaszcza z najbardziej seksowną wśród nich – Marilyn Monroe.

Casus Teodory

Sytuacja, gdy kochanka realizację osobistych ambicji pokłada w miłosnym związku z przywódcą o światowym kalibrze, ale on – zgodnie z obowiązującą do naszych czasów regułą patriarchatu – traktuje ją jak ozdobnik, zdarzała się w historii nagminnie. Wyliczenie najbardziej spektakularnych przykładów wypełniłoby strony. Znacznie rzadziej dochodzi do sytuacji, w której archetypiczny „Kopciuszek”, kobieta ze społecznych nizin, oplata charyzmatycznego przywódcę i po szczeblach drabiny społecznej wspina się na sam szczyt sławy.

Teodora (ok. 500–548) – żona cesarza bizantyńskiego Justyniana I Wielkiego

domena publiczna

W odległej przeszłości największy sukces zanotowała Teodora, urodzona na Cyprze po upadku rzymskiego cesarstwa córka tresera niedźwiedzi. Dziewczyna z biednego domu, a po śmierci ojca zupełnie bez środków do życia, ratowała się prostytucją. Formalnie została ówczesną cheerliderką, która swoje występy prezentowała na hipodromie podczas wyścigów rydwanów, co kamuflowało zasadniczą profesję „sprzedaży wdzięków”. Teodora czyniła to bez większego wstrętu, a właściwie z nieodpartą chęcią. Ponadetatowo obsługiwała nawet muskularnych niewolników, którzy towarzyszyli arystokratom. Żeby wyjść z niedoli, obdarzona promiskuitycznymi skłonnościami, Teodora przerzuciła się na opcję ze stałym kochankiem. Upolowała najpierw bizantyjskiego namiestnika Cyrenajki, przyprawiła mu jednak rogi i wymieniła na wpływowego biskupa Aleksandrii. Finalnie swoimi wdziękami oplotła w Konstantynopolu starszego o dwie dekady cesarskiego siostrzeńca rzymskiego imperium na wschodzie (Bizancjum). Justynian, do tej pory mężczyzna o osobowości mnicha, zupełnie stracił dla Teodory głowę: przeforsował z nią ślub, a kiedy sam został cesarzem, rozpoczął kampanię wybielania jej niezbyt chwalebnej przeszłości. By wspomóc męża w tych szlachetnych wysiłkach, Teodora zamordowała swojego syna, powitego jeszcze jako „wypadek przy pracy” przed ślubem z Justynianem. Przeżarta ambicją – jakkolwiek nauczyła się czytać i pisać, co w tym czasie było umiejętnością równie rzadką jak dziś profesja introligatorki – emerytowana ladacznica założyła na głowę wymarzoną koronę cesarzowej. Nie tylko współrządziła, i to twardą, jeśli nie krwawą ręką, ale w czasach, kiedy kobiety pełniły rolę męskiego ozdobnika, ingerowała w sprawy religii i Kościoła, zastrzeżone wyłącznie dla cesarza. Zasiadała na konsystorzu, co dziś równałoby się nadaniu kobiecie godności kardynała. W Rzymie wymieniła papieża tak sprawnie, jak na meczach piłkarskich ściąga się z boiska zmęczonego futbolistę i wprowadza rezerwowego. Skrupulatnie dopilnowała, by zdjęty z tronu Ojciec Święty szybko i w nędzy zmarł na wygnaniu. Nie przeszkodziło to później, by Kościół wschodni byłą kurtyzanę wyniósł do chwały ołtarzy.

Señora de Perón

W naszych czasach przeszłość tancerki nie przeszkodziła zalotnej Marii Esteli Martínez Cartas (ur. 1931), by dzięki związkowi miłosnemu dotrzeć do prezydenckiego fotela w Argentynie, choć jej curriculum vitae charakteryzowało się znacznymi zakrętami.

„Łaskawa pani, wojskowi uznali, że przejmują kontrolę nad krajem. Jest pani aresztowana”, oznajmił Marii Cartas jeden z generałów. Wtedy nazywała się już Isabel de Perón i pełniła funkcję prezydenta Argentyny. Nim krótko po północy 24 marca 1976 r. wsiadła do helikoptera, który wylądował na tarasie prezydenckiej rezydencji w Buenos Aires, ubrała się ciepło. Na tyle uprzejma wojskowa eskorta grzecznie ją poinformowała, że miejsce zesłania leży w zimnej Patagonii. Wojskowi nie zdradzili jednak, że w areszcie domowym będą panowały tak ciężkie warunki, iż dla ich polepszenia będzie musiał u generałów interweniować nuncjusz apostolski.

Señora de Perón, która przybrała artystyczne imię Isabelita i jako 20-latka zaliczyła większość nocnych klubów w Ameryce Południowej, omotała w jednym z nich, w Caracas, starszego o 35 lat generała Juana Peróna i w 1961 r. została jego trzecią żoną – 15 lat później odetchnęła z ulgą, gdy wsiadała do wspomnianego wyżej helikoptera. Pozbywała się ciężkiego brzemienia władzy. Jej mąż, wnuk włoskiego senatora, szkolił się u faszystowskich komandosów i odbył staż u Benito Mussoliniego. A mimo to jako prezydent Argentyny w latach 1946–1955 złote lata dobrobytu zapewnił jej lewicowym kursem i urokami państwa socjalnego. Gospodarka planowa, podwyżki płac i programy socjalne nakręcały koniunkturę i uprzemysłowienie kraju oraz wyludniały dziką argentyńską pampę.

María Estela „Isabel” Martínez de Perón (ur. 4 lutego 1931 r. w La Rioja) – trzecia żona Juana Peróna, pierwsza kobieta na stanowisku prezydenta – była przywódcą Argentyny w latach 1974–1976

Universal History Archive UI/be&w