Adam Krzyżanowski był człowiekiem spinającym różne epoki. Pierwsza jego praca została wydana w 1895 r. w języku niemieckim i dotyczyła gruntów rolnych w Galicji, a jako ostatnią wydano w 2006 r. (ukończoną w 1952 r.) „Raj doczesny komunistów". Jego uczniami byli tak krańcowo różni ekonomiści, jak czołowy endek Roman Rybarski i komunista Oskar Lange. Był posłem w II RP, ale też w PRL, a szykanowali go zarówno Niemcy, jak i komuniści.
Krakowski konserwatysta
Urodził się 19 stycznia 1873 r. Studiował w latach 1889–1894 na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie uzyskał dyplom doktora praw, a następnie odbył studia uzupełniające w Berlinie i Lipsku. Po powrocie do Krakowa został urzędnikiem w służbie c.k. monarchii, a od 1896 r. udzielał się w zrzeszającym konserwatystów Towarzystwie Rolniczym w Krakowie, którego sekretarzem był do 1908 r. Pisał do krakowskiego dziennika „Czas", wrócił także do kariery akademickiej i zaczął wykładać ekonomię na UJ. W 1912 r. został profesorem nadzwyczajnym skarbowości, a w 1916 r. – profesorem zwyczajnym ekonomii i skarbowości. W czasie Wielkiej Wojny był członkiem Naczelnego Komitetu Narodowego – organizacji patronującej Legionom i opowiadającej się za odbudową Polski u boku Austro-Węgier.
W 1921 r. współtworzył Krakowskie Towarzystwo Ekonomiczne. W pierwszych latach niepodległości często wskazywał na konieczność walki z inflacją, ograniczenie wydatków państwa i wpływu tegoż państwa na prywatny biznes. Z liberalnych pozycji krytykował m.in. politykę premiera Grabskiego. Wskazywał też, że etatyzm polskich rządów demokratycznych miał korzenie w polityce zaborców i w gospodarce wojennej z lat 1914–1921. Jego niechęć do polityki gospodarczej rządów przedmajowych sprawiła, że z radością powitał zamach stanu z maja 1926 r. Nowa ekipa rządząca powierzyła mu kierowanie komisją mającą zdobyć dla Polski duży kredyt zagraniczny. Wspólnie z Feliksem Młynarskim zdołał uzyskać taką pożyczkę stabilizacyjną w bankach amerykańskich. W 1928 r. został posłem na Sejm z ramienia piłsudczykowskiego BBWR. W Sejmie był przewodniczącym Komisji Skarbowej i członkiem Komisji Budżetowej. Choć wybrano go ponownie w wyborach z 1930 r., to zrezygnował z mandatu w proteście przeciwko osadzeniu przywódców lewicowej opozycji w Twierdzy Brzeskiej. Powrócił na uczelnię i w roku akademickim 1930/1931 był dziekanem Wydziału Prawa UJ, a w latach 1933–1938 prorektorem UJ. Publikował prace dotyczące m.in. teorii pieniądza i kredytu, demografii, ekonomii rolnictwa i historii gospodarczej. W trakcie wielkiego kryzysu opracował też program walki ze zubożeniem ludności Polski.
Walec historii
6 listopada 1939 r. znalazł się w gronie 183 profesorów aresztowanych przez Niemców w ramach Sonderaktion Krakau. Zesłano go do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, skąd został zwolniony 8 lutego 1940 r.
W czerwcu 1945 r. brał udział w moskiewskich rozmowach, które prowadziły do utworzenia Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. W ten sposób autor wielu publikacji atakujących komunizm został członkiem komunistycznej Krajowej Rady Narodowej, a po sfałszowanych wyborach z 1947 r. posłem na Sejm Ustawodawczy. Zrzekł się jednak mandatu w 1949 r. Jego poglądy ewoluowały w stronę mariażu liberalizmu z chrześcijaństwem. W 1948 r. został odesłany z UJ na przymusową emeryturę. Działał jednak w Polskiej Akademii Umiejętności do jej likwidacji w 1952 r., a po reaktywacji był w latach 1956–1957 jej prezesem. W 1957 r. wrócił do pracy na UJ. Trzy lata później przeszedł na emeryturę, ale wciąż angażował się naukowo. Jego dzieła podlegały wówczas ostrej cenzurze. Zmarł w Krakowie 29 stycznia 1963 r.
