Leopold Caro – człowiek, który wierzył w solidaryzm

Choć miał żydowskie korzenie, był piewcą katolickiej nauki społecznej. Przeciwstawiał się dominującemu nurtowi ekonomii neoklasycznej.

Aktualizacja: 25.10.2021 17:49 Publikacja: 14.10.2021 17:27

Leopold Caro – człowiek, który wierzył w solidaryzm

Foto: Wikimedia

Leopold Caro był autorem niezwykle płodnym. Pozostawił po sobie ponad 200 większych publikacji. Od 1927 r. kierował Polskim Towarzystwem Ekonomicznym. Był też redaktorem naczelnym czasopisma naukowego tej instytucji. Ten tytan pracy jest uznawany za polskiego prekursora idei państwa socjalnego.

Urodził się 27 maja 1864 r. we Lwowie, w rodzinie mającej korzenie żydowskie, ale mocno spolonizowanej. Sam z wyznawcy judaizmu stał się katolikiem, do czego przyczyniły się jego badania dotyczące etyki żydowskiej i wynikający z nich konflikt ze środowiskiem judaistycznym. W 1887 r. uzyskał tytuł doktora praw na Uniwersytecie Lwowskim, a także dyplom z filozofii. Później studiował ekonomię w Lipsku, gdzie na seminarium profesora Augusta von Miaskowskiego zapoznał się z katolicką nauką społeczną, francuskim solidaryzmem społecznym i niemiecką szkołą historyczną. Te nurty ideowe najmocniej wpłynęły na jego poglądy.

Caro krytykował ekonomię klasyczną i neoklasyczną. Postrzegał te nurty jedynie jako ideologię klas wyższych

W 1894 r. zdał egzamin adwokacki i założył praktykę prawniczą w Krakowie, którą prowadził do 1914 r. Jednocześnie udzielał się w Towarzystwie Pielęgnacji Nauk Społecznych i prowadził badania m.in. nad położeniem ludności wiejskiej i nad emigracją. Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany do armii austriackiej, gdzie służył w sądownictwie. Tę samą funkcję pełnił w Wojsku Polskim w czasie wojen o granice, dochodząc do stopnia pułkownika. W latach 1920–1923 był profesorem ekonomii społecznej i nauk prawnych na Politechnice Lwowskiej, a po 1923 r. wykładał ekonomię na lwowskim Uniwersytecie Jana Kazimierza. W 1929 r. pełnił funkcję wiceprzewodniczącego I Zjazdu Ekonomistów Polskich w Poznaniu, a wcześniej mocno przyczynił się do powstania tego ruchu. Był autorem podręcznika „Zasady ekonomii społecznej", a przedstawione w nim opinie rozwinął w książce „Solidaryzm".

Leopold Caro krytykował ekonomię klasyczną i neoklasyczną. Postrzegał te nurty jedynie jako ideologię klas wyższych, w której leseferyzm maskuje zwykłą chciwość. Wskazywał m.in., że brak dowodów na automatyzm działania mechanizmów rynkowych oraz na to, że miałyby one prowadzić do optymalnych skutków. Opowiadał się za protekcjonizmem handlowym i solidaryzmem w polityce wewnętrznej. Chciał, by państwo mocniej interweniowało w gospodarkę, i tworzył plany instytucji mających przeprowadzać takie interwencje. Choć obecnie wiele jego poglądów można zaliczyć do głównego nurtu ekonomii, to głosząc je w tamtych czasach, robił sobie przeciwników wśród większości ekonomistów polskich. Poglądy Leopolda Caro były jednak bardzo zbliżone do nauki społecznej Kościoła katolickiego, co przyczyniło się do powołania go w skład Prymasowskiej Rady Społecznej.

Caro prowadził także interesujące badania nad systemami gospodarczymi faszystowskich Włoch i nazistowskich Niemiec. Jego praca „Polityka gospodarcza III Rzeszy" z roku 1938 była najpoważniejszą w Polsce analizą systemu ekonomicznego Niemiec hitlerowskich. Trafnie diagnozował, że nazistowski „cud gospodarczy" jest budowany na kredyt, i prognozował, że Niemcom może grozić załamanie gospodarcze około roku 1943. Sam jednak wojny nie dożył – zmarł 9 lutego 1939 r. we Lwowie.

rp.pl

Leopold Caro był autorem niezwykle płodnym. Pozostawił po sobie ponad 200 większych publikacji. Od 1927 r. kierował Polskim Towarzystwem Ekonomicznym. Był też redaktorem naczelnym czasopisma naukowego tej instytucji. Ten tytan pracy jest uznawany za polskiego prekursora idei państwa socjalnego.

Urodził się 27 maja 1864 r. we Lwowie, w rodzinie mającej korzenie żydowskie, ale mocno spolonizowanej. Sam z wyznawcy judaizmu stał się katolikiem, do czego przyczyniły się jego badania dotyczące etyki żydowskiej i wynikający z nich konflikt ze środowiskiem judaistycznym. W 1887 r. uzyskał tytuł doktora praw na Uniwersytecie Lwowskim, a także dyplom z filozofii. Później studiował ekonomię w Lipsku, gdzie na seminarium profesora Augusta von Miaskowskiego zapoznał się z katolicką nauką społeczną, francuskim solidaryzmem społecznym i niemiecką szkołą historyczną. Te nurty ideowe najmocniej wpłynęły na jego poglądy.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Geneza bitwy pod Wiedniem
Historia
Trwają obchody 44. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych
Historia
Gdzie w Warszawie można jeszcze zobaczyć ślady walk z czasów powstania?
Historia
Pamiętajmy o ofiarach totalitaryzmów. Dziś Europejski Dzień Ofiar Reżimów Totalitarnych
Materiał Promocyjny
Zarządzenie samochodami w firmie to złożony proces
Historia
Skąd się wziął Front Narodowy? Z najmroczniejszych kart francuskiej historii