Jaruzelski: Uchroniłem kraj od krwawej awantury

Instytut Pamięci Narodowej twierdzi, że w 1981 r. nie było groźby obcej interwencji, a gen. Wojciech Jaruzelski i pozostali oskarżeni wprowadzili stan wojenny po to, by utrzymać się przy władzy. Z aktu oskarżenia wynika, że generał zabiegał o pomoc u wschodnich sąsiadów.

– IPN nie przedstawia na to dowodu – stwierdził wczoraj generał przed sądem, powtarzając to, co utrzymuje od lat. – Groźba interwencji państw Układu Warszawskiego w Polsce była w okresie 1980 – 1981 realna – mówił Jaruzelski. Dodał, że w tym czasie ZSRR „miał zdolność do interwencji”, do której – jego zdaniem – zachęcały go władze NRD.

Przed Sądem Okręgowym w Warszawie, podczas kolejnej rozprawy w procesie przeciwko autorom stanu wojennego, 85-letni Jaruzelski kontynuował swoje wyjaśnienia. Trzymając w ręku gruby plik kartek, tak jak i na dwóch wcześniejszych rozprawach, przedstawiał swoją wersję wydarzeń.

Z jego słów wynikało, że o wprowadzeniu stanu wojennego przesądziły wielka demonstracja w Warszawie, zaplanowana przez „Solidarność” na 17 grudnia 1981 r., i wcześniejsze obrady Komisji Krajowej „Solidarności” w Radomiu. – Podczas obrad padały radykalne żądania, na przykład: „Bój to będzie ich ostatni”, mówiono o konieczności tzw. strajku czynnego. To był punkt krytyczny – stwierdził generał. Prokuratorom z IPN wytknął, że w akcie oskarżenia jest o tym tylko mała wzmianka.

Dotychczasowej linii obrony Jaruzelski nie zmienił. Wcześniej mówił, że stan wojenny był „mniejszym złem”, bo „uratował Polskę przed wielowymiarową katastrofą” i ocalił gospodarkę. Wczoraj twierdził, że uchronił on „S” od rozłamu, a społeczeństwo od „krwawej awantury”.

– Stan wojenny uchronił „Solidarność” od wielkiej konfrontacji ideowej i organizacyjnej – mówił. Przekonywał, że wiosną 1982 r. związek by się rozpadł „tak jak potem Obywatelski Klub Parlamentarny”.

– Rodzi się pytanie, kogo trzeba byłoby nazwać zbrodniarzem za doprowadzenie do sytuacji, gdy 17 grudnia zaczęłaby się krwawa awantura – pytał generał, nawiązując do zarzutu „zbrodni komunistycznej”, o jaką oskarżył go IPN.

Na poprzednich rozprawach wywołał poruszenie, mówiąc, że „Solidarność” nie była „hufcem aniołów”. Wczoraj przekonywał, że „nie była monolitem”, a działaczy związku w 1981 roku ogarnął amok, przez co przestali myśleć „w kategoriach politycznych”. – Realistyczne kręgi z Lechem Wałęsą na czele znajdowały się pod stałym wpływem ekstremistów – mówił w tonacji rodem z PRL. – Pojawiło się hasło: „A na drzewach zamiast liści będą wisieć komuniści”.

Wojciech Jaruzelski – były I sekretarz PZPR, premier PRL – jest oskarżony o kierowanie związkiem przestępczym o charakterze zbrojnym. Razem z nim na ławie oskarżonych zasiadają m.in. gen. Czesław Kiszczak (nie przyszedł wczoraj do sądu) i Stanisław Kania.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: [link=mailto:]g.zawadka@rp.pl[/link]

[ramka][b]dr hab. Jan Żaryn - historyk, IPN[/b]

Stwierdzenie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, że „Solidarność” nie była monolitem, jest poniekąd prawdziwe. Mimo tak drastycznych środków, jakie podejmowali komuniści, by zwalczyć ten wielomilionowy ruch społeczny, nie udało się.

„Solidarność” czerpała z całego bogactwa doświadczeń polskiej demokracji. Pamiętam porównania „Solidarności”, zwłaszcza z okresu pierwszego zjazdu, do sejmików szlacheckich. Doszło do adaptacji, nawet przez robotników, tych najbardziej pozytywnych wartości płynących z demokracji szlacheckiej, której komuniści starali się nas oduczyć. Trzeba przyznać, że „Solidarność” nie była całkiem na te działania odporna. Wojciech Jaruzelski zawsze gdy mówi o związku, manipuluje informacjami i nie potrafi przyjąć do wiadomości, że różnorodność to właśnie cecha demokracji. Różnorodność świadczy o sile, a nie o słabości, i tak też było z „Solidarnością”.

[i]—rs[/i][/ramka]

[ramka]dr hab. Ryszard Bugaj - ekonomista, były poseł, były przewodniczący Unii Pracy

Niewątpliwie generał Wojciech Jaruzelski jest czarną figurą polskiej historii. Wiadomo, że wbrew temu, co mówi, nie działał w interesie Polski i Polaków, ale impeachmentu komunistycznego.

Jakkolwiek obecne wyjaśnienia generała Jaruzelskiego są nieprawdziwe, to stan wojenny rzeczywiście miał wpływ na „Solidarność”.