Wilno w płomieniach

W sierpniu 1655 r. wojska rosyjskie zdobyły, a potem podpaliły Wilno. Potężny pożar – największy w dziejach miasta – pochłonął większość kościołów i odebrał miastu świetność na dziesięciolecia.

Publikacja: 19.10.2023 21:00

Car Aleksy I Romanow (1629–1676)

Foto: Biblioteka Narodowa/polona.pl

Leszek Szymowski

Książę, mając auxilia przyrzeczone od najjaśniejszego króla szwedzkiego, spodziewał się nie mieszkając na nieprzyjaciela pod Wilno ruszyć i popioły tamtejsze jeszcze nie ostygłe pomścić. Toż waszmości musi być wiadomo, że dziś Wilna w Wilnie trzeba szukać, bo się siedemnaście dni paliło. Powiadają, że wśród gruzów jeno jamy piwnic czernieją, z których ciągle się jeszcze dymi” – tak w pierwszej części „Potopu” Andrzej Kmicic mówi do miecznika rosieńskiego Tomasza Billewicza. Wcześniej chorąży orszański przyjechał z rozkazu Radziwiłła właśnie do Billewicza, aby Oleńkę i jej stryja sprowadzić do Kiejdan. Miecznik chciał pokazać swoją gościnność, więc przy kielichu rozpoczął rozmowę o polityce. Sienkiewicz umiejętnie włożył w usta Kmicica zdania o pożarze Wilna. Kmicic mówi bowiem o tym w taki sposób, że nie wiadomo, kto tego spalenia dokonał. Sienkiewicz pisał te słowa pod zaborem, w czasach carskiej cenzury, która mogłaby zablokować publikację, gdyby była mowa o prawdziwych sprawcach.

Pozostało jeszcze 92% artykułu

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Tak uroczystość złożenia przysięgi lennej przez ostatniego wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego wyo

Historia Polski

500 lat temu polski król przyjął hołd pruski. Potem przyszła zdrada

Pół tysiąca lat temu, 10 kwietnia 1525 r., w poniedziałek Wielkiego Tygodnia, na rynku krakowskim odbyła się nie...

Historia Polski

W Łodzi odnaleziono groby dzieci zmarłych w obozie

Naukowcy Instytutu Pamięci Narodowej znaleźli na łódzkim cmentarzu miejsce, w którym Niemcy chowali zwłoki dziec...

Stan wojenny został wprowadzony 13 grudnia 1981 r. Czołgi na ulicach Śląska

Historia Polski

Prokurator ścigał za wronę na papierowej czapce

Sąd Najwyższy zgodził się na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prokuratora w stanie spoczynku, który po w...

Gdynia, grudzień 1970 r. – bunt robotników w Polsce między 14 a 22 grudnia (strajki, wiece, demonstr

Historia Polski

Upadek komunizmu w Polsce zaczął się za Gierka

Przejęcie władzy w PZPR przez Edwarda Gierka jest cezurą wyznaczającą początek końca komunizmu. Prawda jest jedn...

Materiał Partnera

Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów

Polityka klimatyczna i rynek energii w Polsce: podstawy prawne, energetyka społeczna. praktyczny proces powołania i rejestracji spółdzielni energetycznych oraz podpisania umowy z OSD