Reklama
Rozwiń

Wyboista droga ku pojednaniu

Sto lat temu zakończył się przed sądem okręgowym we Lwowie proces ukraińskich organizatorów nieudanego zamachu na życie Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego i wojewody lwowskiego Kazimierza Grabowskiego. Głównym organizatorem spisku był podpułkownik armii Ukraińskiej Republiki Ludowej, ukraiński nacjonalista, współzałożyciel Ukraińskiej Organizacji Wojskowej i przewodniczący Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów Jewhen Konowalec.

Publikacja: 17.11.2022 21:00

Uroczystość wręczenia buławy marszałkowskiej Józefowi Piłsudskiemu. Plac Zamkowy w Warszawie, 15 lis

Uroczystość wręczenia buławy marszałkowskiej Józefowi Piłsudskiemu. Plac Zamkowy w Warszawie, 15 listopada 1920 r.

Foto: NAC

25 września 1921 r. Józef Piłsudski uroczyście zainaugurował zorganizowane we Lwowie pierwsze Targi Wschodnie. Po tej uroczystości i licznych spotkaniach z najważniejszymi lokalnymi osobistościami Naczelnik Państwa pojechał do ratusza na uroczystość odsłonięcia wielkiego godła państwowego, skąd po godzinie 20.00 wyszedł bez eskorty i razem z wojewodą lwowskim Kazimierzem Grabowskim wsiadł do otwartej limuzyny. W tym czasie w wiwatującym tłumie przechodniów znalazł się 20-letni Stepan Fedak, syn doktora Stepana Fedaka, lwowskiego adwokata i lokalnego działacza ukraińskiego. Kiedy samochód ruszył spod ratusza, rozległ się huk strzału z pistoletu. Piłsudski – jako doświadczony żołnierz frontowy – intuicyjnie pochylił głowę, dzięki czemu pocisk minął go o milimetry i trafił w boczną szybę samochodu. Kolejne dwa strzały trafiły jednak wojewodę Grabowskiego w prawe ramię i w lewą rękę. Być może zamachowiec dalej strzelałby do limuzyny, ale starszy posterunkowy policji Jakub Skweres chwycił go za gardło. Fedak zdołał wystrzelić czwarty raz, ale tym razem ranił samego siebie w klatkę piersiową. Od niechybnego linczu ze strony przechodniów uratowała ukraińskiego zamachowca polska policja i żołnierze. Naczelnik Państwa i wojewoda lwowski wyszli z zamachu z życiem, ale stosunki polsko-ukraińskie uległy katastrofalnemu załamaniu.

Już za 19 zł miesięcznie przez rok

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.

Subskrybuj i bądź na bieżąco!

Historia Polski
Wielokrotnie oszukał śmierć: życie na krawędzi Aleksandra Stpiczyńskiego
Historia Polski
Pociąg do Warszawy. Rozmowa z Piotrem Nowiną-Konopką
Historia Polski
Gdzie jest „Portret młodzieńca” Rafaela Santi?
Historia Polski
Dlaczego na Podkarpaciu pamiętają o Włodzimierzu Dzieduszyckim
Historia Polski
Pierwszy transport do piekła