Pamiętajmy o Sierpniu '80. Zbliża się 42. rocznica porozumień sierpniowych

Niebawem miną 42 lata, odkąd delegaci Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego na czele z Lechem Wałęsą złożyli podpisy pod porozumieniem gdańskim i tym samym zakończył się strajk w stoczni.

Publikacja: 29.08.2022 03:00

Lech Wałęsa stał na czele strajków, które osłabiły władzę

Lech Wałęsa stał na czele strajków, które osłabiły władzę

Foto: Miroslaw Stepniak/FOTONOVA

Był to początek końca komunistycznych rządów w Polsce. Do 1 września w Gdańsku zaplanowany jest cykl wydarzeń pod wspólnym hasłem „Święto Wolności”. Europejskie Centrum Solidarności odwiedzą goście z zagranicy, m.in. Margaritis Schinas, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, Andrij Dlihacz, współtwórca Centrum Odbudowy Gospodarczej Ukrainy, i laureaci Medalu Wdzięczności z Bułgarii i Niemiec.

Obchody organizowane wspólnie przez miasto Gdańsk, samorząd województwa pomorskiego i Europejskie Centrum Solidarności skupią się wokół pięciolecia działalności tej ostatniej instytucji, w przestrzeni dla aktywistów „Solidarność codziennie”. Planowane jest spotkanie otwartej sieci „Reagujemy!”, utworzonej w czerwcu w Poznaniu, która zrzesza pracowników instytucji kultury, domów osiedlowych i bibliotek, aktywistów organizacji pozarządowych i grup nieformalnych z całej Polski.

Protest stoczniowców zakończył się 31 sierpnia podpisaniem Porozumień Sierpniowych. Niedługo później powstał ruch robotniczy NSZZ Solidarność

Świętowanie rocznicy 31 sierpnia rozpocznie się o godz. 11 od złożenia kwiatów pod pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970 i otwarcia historycznej stoczniowej Bramy nr 2. „Podczas strajku w Sierpniu ’80 brama ta była pierwszą publiczną agorą, a jej otwarcie – symbolicznie – początkiem nowej karty w historii Europy Środkowo-Wschodniej” – przypominają organizatorzy. Planowane są przemówienia m.in. Lecha Wałęsy, przywódcy Solidarności; Bogdana Lisa, przewodniczącego Rady ECS; Margaritisa Schinasa, wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej; Aleksandry Dulkiewicz, prezydent Gdańska; oraz Basila Kerskiego, dyrektora ECS.

Jednocześnie w Gdańsku będą się odbywały debaty m.in. z udziałem prof. Adama Bodnara, działania artystyczne, organizowane będą spacery po wystawie stałej w ECS oraz stoczni.

Równolegle, ale oddzielnie, uroczystości będzie organizował NSZZ Solidarność. 31 sierpnia o godz. 14 w Sali BHP Stoczni Gdańskiej zaplanowane jest uroczyste spotkanie Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ Solidarność z udziałem zaproszonych gości, wręczenie uczniom stypendiów NSZZ Solidarność, o godz. 16 odbędą się uroczystości na placu Solidarności w Gdańsku, złożone zostaną kwiaty koło Bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej, a o godz. 17 odbędzie się msza św. w bazylice pw. św. Brygidy. Tego dnia prezydent Andrzej Duda weźmie udział w Lubinie w obchodach 40. rocznicy zbrodni lubińskiej oraz podpisania Porozumień Sierpniowych.

Organizatorem gdańskiego strajku był Bogdan Borusewicz, członek opozycyjnego Komitetu Obrony Robotników. 14 sierpnia 1980 r. robotnicy Jerzy Borowczak, Bogdan Felski i Ludwik Prądzyński wywołali akcję strajkową na terenie wydziałów K-1, K-3, C-5 Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Protest rozszerzył się na tzw. wydziały silnikowe, a w południe strajkowało już 12 tys. pracowników spośród 17-tys. załogi. Zwołano wiec, na którym ogłoszone zostały żądania: przywrócenia do pracy Anny Walentynowicz i Lecha Wałęsy, budowy pomnika ofiar Grudnia ’70, zagwarantowania bezpieczeństwa strajkującym, podwyżki płac, dodatku drożyźnianego i rodzinnego, odpowiadających wysokości zasiłków funkcjonariuszy MO i SB.

Do protestujących dołączył Lech Wałęsa – zwolniony z pracy w Stoczni Gdańskiej w 1976 r. Robotnicy rozpoczęli okupację zakładu. Wałęsa został przywódcą strajku. Protest stoczniowców zakończył się 31 sierpnia podpisaniem Porozumień Sierpniowych. Niedługo później powstał ruch robotniczy NSZZ Solidarność.

Historia Polski
Akcja pod Arsenałem bez legendy
Historia Polski
Ile lat ma Krakowskie Towarzystwo Techniczne?
Historia Polski
Aleksander Klotz. Sanacyjny superagent, który udawał lekarza
Historia Polski
Dlaczego wywiad PRL zlikwidował „Claude’a”?
Materiał Promocyjny
Współpraca na Bałtyku kluczem do bezpieczeństwa energetycznego
Historia Polski
Prawo łowieckie w okresie międzywojnia
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń