Zagadka Trzech Króli

Zygmunt Gloger pisał: „W Polsce, gdy przyszły gody, nie było końca najrozmaitszym zabawom, powinszowaniom, podarkom, przebieraniu się za Żydów, cyganów, niedźwiedzi, kozy, tury, chodzeniu po domach ze śpiewem kolęd, z wilkiem żywym, a w braku takowego z chłopcem przebranym w wilczą skórę". Ten radosny czas uczt i zabaw zamykało piękne i wyjątkowo uroczyście obchodzone Święto Trzech Króli, które tego dnia zbiegało się z wigilią Bożego Narodzenia obchodzoną przez chrześcijan obrządków wschodnich.

Trzej Królowie, nazywani także Mędrcami ze Wschodu, symbolizowali wędrowców, którzy mimo swojego królewskiego majestatu bezwarunkowo akceptują zwierzchność maleństwa narodzonego w ubogiej stajence pasterskiej. W epoce feudalnej epifania miała wskazywać, że to nie pochodzenie, ale wiara otwiera drogę ku zbawieniu i życiu wiecznemu. Królowie, szlachta, arystokracja, mieszczanie, duchowieństwo czy włościanie są w obliczu betlejemskiego żłobka równi. Kolędy i ich nieskrępowane śpiewanie miały zatem silny wydźwięk polityczny i społeczny. To jedyne pieśni religijne, których treść nie była cenzurowana przez kogokolwiek, stąd też niektóre miały przekaz bardzo poufały. Mówiły o zwykłych pasterzach i prostym ludzie, który jako pierwszy spośród wszystkich klas społecznych dostąpił łaski bycia przy nowo narodzonym królu królów. Pouczały, że Zbawiciel nie narodził się w pałacu ani komnacie szlacheckiego dworu, ale w stajence, niczym najniższy z parobków. Chrystus rozpoczął swoją ziemską wędrówkę wśród takich jak oni biednych i ciężko pracujących włościan, a dopiero później przed jego boskie oblicze przybyli królowie jako przedstawiciele klasy panującej.

Czytaj więcej

Kościół

Pokłonią się Jezusowi. W całej Polsce Orszaki Trzech Króli

Pod hasłem „Dzień dziś wesoły” z kolędy „Z narodzenia Pana” w blisko 700 miastach i miasteczkach...

Dziwne jest to, że nikt nie zauważał nieścisłości w tej historii. Mateusz jako jedyny ewangelista opisuje pokłon przybyszów wiedzionych światłem Gwiazdy Betlejemskiej. Ale wcale nie wspomina, ilu ich było. Ewangelista pisze jedynie o trzech darach. To nasza wyobraźnia dopowiada nam, że każdy z gości mógł złożyć po jednym darze. Nie wiemy nawet, czy rzeczywiście chodziło o monarchów. Przecież nazywano ich także mędrcami lub magami (od greckiego słowa „magio").

Czy przybyli – jak uważał Marco Polo – z Persji? Czy może z odległych Indii? A może posłużyli jedynie do uwiarygodnienia opowieści o Rzezi Niewiniątek, dokonanej z rozkazu króla Heroda Wielkiego? Dziś wiemy, że Herod zmarł siódmego dnia miesiąca kislew w 4 r. n.e., a Jezus urodził się prawdopodobnie w 6 r. n.e., a więc dwa lata po śmierci Heroda. Uważam, że napisana po 70 roku n.e. opowieść o Trzech Królach i Rzezi Niewiniątek, jasno nawiązująca do podobnych wydarzeń z dzieciństwa Mojżesza, mogła być zatem skierowana głównie do rozproszonych po Imperium Rzymskim odbiorców żydowskich, aby przekonać ich do Dobrej Nowiny.