Zatrzymać Filipa!

Uładziwszy spory z papiestwem (po śmierci Agnieszki z Meranii Innocenty III uznał prawa małego Filipa), wielki Filip podjął politykę popierania na przemian noszącego angielską koronę Jana i jego bratanka Artura z Bretanii.

Publikacja: 18.04.2008 13:57

Zatrzymać Filipa!

Foto: Rzeczpospolita

„Niezrównoważony – jak pisze Duby – niezdolny pokierować przez dłuższy czas jakimkolwiek przedsięwzięciem wojskowym (dlatego wyśmiewano jego ?«miękki miecz» – okrutny i zdradziecki bardziej niż to było dozwolone księciu jego rangi), oddany zgubnej namiętności do kobiet (czyżby i tutaj chodziło o «miękki miecz»?) Jan bez Ziemi spędził życie na gwałceniu wszystkich zakazów moralności chrześcijańskiej i etyki rycerskiej”. Wzięty na cel przez francuskiego „pająka”, sam dostarczył mu broni. Zmuszenie do ślubu zaręczonej z wasalem Izabeli z Angoulźme oraz zgładzenie Artura (1203 rok), pozwoliły pociągnąć króla Anglii przed francuski sąd. Odmowa skończyła się zaś ogłoszeniem felonii Jana (1202), konfiskatą jego francuskich lenn i wojną. Filip wziął Normandię, Maine, Andegawenię i Turenię.

W 1210 roku ruszyła wielka karuzela dyplomatyczna, na której Filip zwalczał przyrodniego siostrzeńca Jana – cesarza Ottona IV Brunszwickiego. Gwałtowna śmierć rywala Filipa Szwabskiego w 1208 roku otworzyła dumnemu Ottonowi drogę do ponownej koronacji królewskiej, a nawet nałożonej przez Innocentego III korony cesarskiej. Próba ograniczenia władzy papieża skończyła się jednak ekskomuniką w 1210 roku i poparciem przez Innocentego swego wychowanka Fryderyka II. Czy trzeba dodawać, że Filip II August pomógł w koronacji Fryderyka na króla niemieckiego w 1212 roku?

Rachunki z Filipem rozliczyć też chcieli dwaj wielcy feudałowie. Pochodzący z bliskiej do czasu królowi rodziny z Žle-de-France Reginald z Dammartin wychował się na francuskim dworze. Za radą króla oddalił w 1190 roku żonę i zmusił do ślubu owdowiałą (lecz znów zaręczoną) Idę Lotaryńską, dziedziczkę hrabstwa Boulogne – korytarza między Anglią a Francją. Mimo łask Filipa Augusta konflikty z dworem i potężnymi sąsiadami sprawiły, że hrabia odmówił stawienia się przed królewskim sądem i w 1212 roku złożył hołd Janowi bez Ziemi.

Syn władcy Portugalii Ferdynand z Flandrii (inaczej Ferrand, a po portugalsku Don Fernando) pragnął zemsty. Warunkiem ułożonego w 1212 roku przez Filipa II jego małżeństwa z Joanną Konstantynopolitańską było oderwanie części posagu w zamian za rezygnację z francuskich pretensji do Flandrii. Dla przyspieszenia cesji (zwanej podatkiem sukcesyjnym) na rzecz delfina Ludwika, młodą parę uwięziono. Po uwolnieniu Ferdynand odmówił walki z Anglią, co skończyło się dlań w 1213 roku najazdem Filipa i ucieczką do Jana.

Konflikt obu wielkich panów z królem nie był wówczas wyjątkiem. Jednak to, że znaleźli sprzymierzeńców w dwóch koronowanych rywalach Filipa, czyniło ich bunt groźnym.

Wieść o ukorzeniu się Jana przed papieżem (1213 rok) zmusiła Filipa Augusta do poniechania najazdu na Anglię, a zniszczenie floty inwazyjnej przez Anglików sprawiło, że mógł tylko spustoszyć Flandrię. W lutym 1214 roku Jan przejął inicjatywę, lecz próba odbicia Poitou i Turenii skończyła się 2 lipca porażką pod La Roche-aux-Moines z ręki delfina Ludwika. Odwrót poprowadził króla Anglii wprost ku nadmorskiemu La Rochelle. Wiadomość o tym zwycięstwie zachęciła Filipa II do wyprawy na północy, by pobić Ottona IV jeszcze przed nadejściem posiłków lotaryńskich i niemieckich. Maszerując na Douai, król Francji zamierzał zaskoczyć cesarza od północnego-wschodu i odciąć go od posiłków. Gdy poinformowany o manewrze Otton zbliżył się do Francuzów, przekonany o jego przewadze liczebnej Filip odszedł jednak z wojskiem ku Lille.

27 lipca 1214 roku armia frankijska musiała przekroczyć przecinający rzekę Marcq most w Bouvines. Mimo kościelnego zakazu przelewania krwi w niedzielę, obłożony już ekskomuniką Otton zdecydował się uderzyć na tylną straż Filipa. Bitwa była nieuchronna.

„Niezrównoważony – jak pisze Duby – niezdolny pokierować przez dłuższy czas jakimkolwiek przedsięwzięciem wojskowym (dlatego wyśmiewano jego ?«miękki miecz» – okrutny i zdradziecki bardziej niż to było dozwolone księciu jego rangi), oddany zgubnej namiętności do kobiet (czyżby i tutaj chodziło o «miękki miecz»?) Jan bez Ziemi spędził życie na gwałceniu wszystkich zakazów moralności chrześcijańskiej i etyki rycerskiej”. Wzięty na cel przez francuskiego „pająka”, sam dostarczył mu broni. Zmuszenie do ślubu zaręczonej z wasalem Izabeli z Angoulźme oraz zgładzenie Artura (1203 rok), pozwoliły pociągnąć króla Anglii przed francuski sąd. Odmowa skończyła się zaś ogłoszeniem felonii Jana (1202), konfiskatą jego francuskich lenn i wojną. Filip wziął Normandię, Maine, Andegawenię i Turenię.

Historia
Co naprawdę ustalono na konferencji w Jałcie
Materiał Promocyjny
Berlingo VAN od 69 900 zł netto
Historia
Ten mały Biały Dom. Co kryje się pod siedzibą prezydenta USA?
Historia
Most powietrzny Alaska–Syberia. Jak Amerykanie dostarczyli Sowietom samoloty
Historia
Dlaczego we Francji zakazano publicznych egzekucji
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Historia
Tolek Banan i esbecy
Materiał Promocyjny
Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście