[srodtytul]Polityka[/srodtytul]
1929:
6 stycznia – Heinrich Himmler Reichsführerem SS.
29 stycznia – Lew Trocki wydalony z ZSRR.
9 lutego – pakt o nieagresji między Polską i ZSRR.
Wydarzenia epoki, lata 1924 – 1925
Mahatma Gandhi
14 lutego – w Chicago masakra w dzień św. Walentego; gang Ala Capone likwiduje rywali.
27 lipca – w Genewie podpisanie umowy o traktowaniu jeńców wojennych.
24 października – czarny czwartek na nowojorskiej giełdzie początkiem wielkiego kryzysu.
27 grudnia – w ZSRR koniec NEP.
29 grudnia – kongres polityków hinduskich w Lahaur zażądał niezależności Indii. 1930:
2 marca – Mahatma Gandhi wypowiada posłuszeństwo władzom kolonialnym i 4 maja zostaje aresztowany przez Anglików.
14 września – NSDAP z 18,3 proc. głosów i 107 miejscami drugim co do wielkości ugrupowaniem w parlamencie Niemiec. 1931:
4 marca – układ między Gandhim a wicekrólem Indii lordem Irvingiem.
15 czerwca – w Waszyngtonie podpisano traktaty przyjaźni, handlowy i konsularny między Polską i USA.
24 października – Al Capone skazany za przestępstwa podatkowe.
11 grudnia – utworzenie Brytyjskiej Wspólnoty Narodów.
[srodtytul]Nauka i technika[/srodtytul]
1929:
27 czerwca – w USA pierwszy pokaz kolorowej telewizji; w listopadzie opatentował ją Vladimir Zworykin. Edward Adelbert Doisy pozyskał pierwszy estrogen – estron. Francuscy archeolodzy odkopali ruiny miasta Ugaryt w starożytnym Kanaanie. 1930:
6 stycznia – w USA pierwszy samochód z silnikiem Diesla.
1 lutego – inauguracja linii telefonicznej Polska – USA.
18 lutego – Clyde Tombaugh odkrywa planetę Pluton.
5 marca – pierwsza operacja zmiany płci – duński malarz Einar Wegener przeobraził się w Lili Elbe.
17 kwietnia – koncern DuPont wyodrębnił kauczuk syntetyczny – neopren. 1931:
2 stycznia – Ernest Lawrence zbudował cyklotron.
1 marca – Tadeusz Banachiewicz dokonał obliczeń orbity Plutona.
1 maja – otwarcie Empire State Building w Nowym Jorku.
27 maja – Auguste Picard i Paul Kipfer jako pierwsi ludzie wznieśli się do stratosfery (balonem na wys. 15 281 m). Pierwsze:
19 czerwca – drzwi na fotokomórkę;
17 września – wolnoobrotowa płyta;
9 listopada – film trójwymiarowy (Hollywood);
21 listopada – teleks.
29 grudnia – Harold Clayton Urey odkrył ciężką wodę (tlenek deuteru).
[srodtytul]Kultura[/srodtytul]
1929:
16 maja – w Hollywood pierwsze rozdanie nagród Akademii Filmowej (późniejsze Oscary).
5 lipca – w londyńskiej galerii Mayfair Scotland Yard zarekwirował 12 obrazów pisarza i malarza Davida Herberta Lawrence’a, uznając je za nieobyczajne.
7 listopada – na Manhattanie otwarto Muzeum Sztuki Współczesnej. 1930:
31 marca – w USA wszedł w życie kodeks Haysa – ścisłe wytyczne co do scen z seksem, zbrodnią, przemocą i religią w filmach (obowiązywał 40 lat).
Listopad – w Warszawie powstała Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna.
28 grudnia – rozpoczęło działalność Radio Luxembourg, w latach 50. i 60. jedyna anglojęzyczna radiostacja komercyjna nadająca rock and rolla. 1931:
29 grudnia – Salvador Dali wystawił w Paryżu obraz „Trwałość pamięci”. Nowe książki: „Nienasycenie” Witkacego; „Sartoris”, „Wściekłość i wrzask”, „Azyl” Faulknera; „Pożegnanie z bronią” Hemingwaya; „Na Zachodzie bez zmian” Remarque’a; „Sokół maltański” Hammetta; „Nocny lot” de Saint-Exupéry’ego; „Żałoba przystoi Elektrze” O’Neilla. Literacki Nobel dla Tomasza Manna, Sinclaira Lewisa i Erika Axela Karlfeldta.
[srodtytul]Polityka[/srodtytul]
6 stycznia – Heinrich Himmler Reichsführerem SS.
Pozostało jeszcze 98% artykułu
