Enigma – polski wkład w zakończenie wojny

25 lipca 1939 roku w Pyrach pod Warszawą agenci polskiego wywiadu przekazali Francuzom i Brytyjczykom po jednym egzemplarzu maszyny szyfrującej Enigma wraz z dokumentacją. Wojna wisiała już na włosku i nikt nie wiedział, jak się potoczy.

Publikacja: 27.02.2009 03:03

Niemieccy żołnierze obsługujący Enigmę

Niemieccy żołnierze obsługujący Enigmę

Foto: Forum

Red

Polscy i zachodni kryptolodzy, którzy mieli do czynienia z Enigmą, nie przypuszczali nawet, jak ważną rolę przyjdzie im w niej odegrać.

Przenośna elektromechaniczna maszyna szyfrująca produkcji niemieckiej była używana od lat 20. Najpierw do celów pokojowych (np. na poczcie), później została przystosowana

do użytku wojskowego. Od lat 20. Francuzi, Anglicy i Polacy próbowali złamać szyfr Enigmy. W grudniu 1932 r. udało się to Polakom. W lutym 1933 roku zamówiono w Wytwórni Radiotechnicznej AVA kopię niemieckiej maszyny. Od tego czasu Polacy odczytywali korespondencję niemiecką, choć Niemcy stale udoskonalali maszynę i sposoby szyfrowania.

Autorami sukcesu byli wybitni uczeni: Marian Rejewski, Jerzy Różycki oraz Henryk Zygalski. Po raz pierwszy spotkali się w 1929 roku na Uniwersytecie Poznańskim. Tu Biuro Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego zorganizowało tajny kurs kryptologii. W 1932 roku Rejewski odkrył sposób okablowania wirników Enigmy. Następnie wraz z kolegami opracował techniki umożliwiające regularne odczytywanie szyfrogramów.

Po wybuchu wojny kryptolodzy ewakuowali się do Francji, a stamtąd do Wielkiej Brytanii. Cały czas pracowali nad dekryptażem niemieckich szyfrów. W 1946 roku Marian Rejewski wrócił do Polski. Pracował jako urzędnik. Zmarł w lutym 1980 roku w Warszawie. Henryk Zygalski pozostał w Wielkiej Brytanii, gdzie uczył matematyki w prowincjonalnej szkole. Został pochowany w 1978 roku w Londynie. Jerzy Różycki zginął w 1942 roku. Statek „Lamorciere”, którym płynął, zatonął w tajemniczych okolicznościach.

Fakt odszyfrowania kodów Enigmy ujawniono dopiero w latach 70. XX w. Według wielu historyków to, że alianci byli w stanie odczytywać tajne korespondencje niemieckie, przyczyniło się do zwycięstwa. Uczestnicy plebiscytu na ikony dwudziestolecia międzywojennego, zorganizowanego przez Muzeum Historii Polski i „Rz”, uznali rozszyfrowanie Enigmy za największe polskie osiągnięcie naukowe tamtego okresu.

[i]Wystawę „Dwudziestolecie. Oblicza nowoczesności” można oglądać jeszcze tylko do 1.03.2009 r. w Zamku Królewskim w Warszawie[/i]

Polscy i zachodni kryptolodzy, którzy mieli do czynienia z Enigmą, nie przypuszczali nawet, jak ważną rolę przyjdzie im w niej odegrać.

Przenośna elektromechaniczna maszyna szyfrująca produkcji niemieckiej była używana od lat 20. Najpierw do celów pokojowych (np. na poczcie), później została przystosowana

Pozostało jeszcze 84% artykułu
Historia
Obżarstwo, czyli gastronomiczne alleluja!
Historia
Jak Wielkanoc świętowali nasi przodkowie?
Historia
Krzyż pański z wielkanocną datą
Historia
Wołyń, nasz problem. To test sprawczości państwa polskiego
Historia
Ekshumacje w Puźnikach. Po raz pierwszy wykorzystamy nowe narzędzie genetyczne