Widelec w gardle

Wianki to od lat jedno z najważniejszych wydarzeń miejskiego lata – ognie sztuczne, zabawy nad wodą, i tak dalej. Tymczasem sto lat temu wianków nie było! Główny policmajster ich zakazał, jak niektórzy twierdzili z powodu licznych utopień podczas imprezy. Wisła była głęboka i zdradliwa, a zabawowicze ciężko napici piwem. Inni wspominali, że szło jeszcze o wystąpienia rewolucyjne z 1906 roku.

W każdym razie po kilku latach pojawiło się światełko w tunelu, w postaci Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów, które razem z Wioślarzami postanowiło urządzić imprezę na Dynasach. Był tam staw mogący symulować Wisłę. Jak informował w roku 1909 „Kurier Warszawski”

– „Wioślarze i cykliści poczynili energiczne starania, ażeby „Wianki” w czwartkowy dzień św. Jana wypadły najokazalej”. Mało tego, do imprezy dołączyło się Towarzystwo Abstynentów Przyszłość, które „urządza na stawie swój oddzielny wianek i efektowny żywy obraz z dwóch grup alkoholików i abstynentów. Z „Kurwara” dowiedzieliśmy się również, że „służbę honorową pełnić będą wioślarze i cykliści w mundurach”.

Całego rozbawionego towarzystwa trzeba było pilnować, gdyż parę dni wcześniej ktoś odpalił na Dynasach racę, która spadła na pokryty liśćmi dach budynku dawnej panoramy (resztki widać przy ul. Oboźnej – przed laty zrobiono z niego magazyn dekoracji teatralnych). Dach się zapalił, ale ugasili go cykliści „jeszcze przed przybyciem straży”.

Impreza wianków „niewiślanych” udała się i postanowiono robić tam następne zabawy. Niestety, przed stu laty też ciągle lało. 12 lipca gazeta donosiła, że deszcze „popsuły wszystkie zapowiedziane na różne cele zabawy”. Potem była wielka ulewa, która spowodowała, że „pasażerowie tramwajów nie mieli odwagi wysiąść”. A 3 sierpnia nocą zdarzyły się dwie silne burze z nawałnicami, w odstępie godziny. „Barometr stał nieco pod Odmianą”.

Wszędzie woda

Przed wiekiem z wodą było sporo i innych kłopotów. Na Wiśle pokazał się nowy „układ mielizn”, koło Żerania powstały kępy, zaś „na wysokości Tamki tworzą się mielizny, utrudniające pływanie”. Oczywiście nie wpław, ale statkami i barkami. Rzeka znajdowała się wtedy bliżej życia, była prawdziwą drogą wodną, a z brzegu widywało się nawet po kilkanaście parowców naraz.

Ta sama rzeka była w tamtym czasie niemal jedynym „basenem” do pływania dla warszawiaków. Taplały się w niej tłumy i tłumy się topiły. W 1909 roku nie było prawie dnia, w którym kronika wypadków nie wspominałaby o pochłoniętych przez wodę ludziach. Dziś mało kto pływa w rzece, bo ta jak dawniej jest niebezpieczna, a do tego niemiłosiernie brudna. Dawniej była czystsza i ludzie nieumiejący pływać wchodzili po pas.

Skutek łatwy do przewidzenia. 20 czerwca „o godz. 5 wieczorem kąpiąc się u brzegu warszawskiego wprost domu No 16 na Solcu, utonął czeladnik ślusarski Wacław Lewandowski, lat 19”. Z kolei przy Lipowej zniknął pod wodą 10-letni chłopiec, a po wydobyciu go reanimacja nie dała skutków. „Zgromadzony tłum w liczbie przeszło tysiąca przeszkadzał lekarzowi w jego czynnościach, wskazując mu, co ma robić. Położenie lekarza przez chwilę stawało się wprost niebezpieczne”.

Ludzie wpadali do wody przypadkiem albo z głupoty, jak niejaki Rybicki, kolega szewca Domaniewskiego, który wynajął łódkę. Ten pierwszy stanął w niej i stracił równowagę. Jego ciało dopiero po czterech dniach wyłowił rybak, na wprost Fortu Włodzimierza, czyli przy dzisiejszej ulicy Sanguszki.

Wspomniane powyżej Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie urządzało liczne wyścigi i regaty, m.in. „o nagrody w żetonach złotych”. Przyglądali się tym zmaganiom liczni gapie i czasami wpadali do wody albo podkręceni alkoholem sami chcieli zmagać się z rzeką. I następnego dnia trafiali do kolejnej kroniki.

Sezon ogórkowy

Latem gazety pełne były dziwnych informacji. A to koń kopnął w brzuch woźnicę, a to dorożkarskie baty były za długie. Reporter „Kurwara” ubolewał, że co prawda istnieje przepis określający ich długość, ale nie jest przestrzegany i do nabycia są tandetne baty po 20 kopiejek. A teraz pytanie – jaka miała być urzędowa długość bata? Otóż taka, by konia nie można było bić po pysku i oczach.