Cywilizacja wyzysku

W całych dotychczasowych dziejach ludzkości zaszły tylko trzy istotne wydarzenia: opanowanie ognia, wynalezienie rolnictwa i rewolucja przemysłowa.

Publikacja: 29.09.2022 21:00

Wrzesień: zbiór wina (ilustracja z „Breviarium Grimani”, ok. 1515 r.)

Foto: Bridgeman Images/Leemage/AFP

Marcin Adamczyk

Opanowując ogień, rodzaj homo stał się, z ekologicznego punktu widzenia, drapieżnikiem szczytowym. Polował na wszystkie inne gatunki, żaden natomiast, poza ewentualnie innymi ludźmi, nie polował na niego. Termiczna obróbka pożywienia, uwalniając ze spożywanych posiłków znacznie więcej niż z surowizny kalorii, umożliwiła ewolucyjny wzrost mózgu, tworzenie zaawansowanych narzędzi, w tym „narzędzi drugiego rzędu” – narzędzi używanych do produkcji innych narzędzi, oraz zaskakująco wysublimowanych dzieł sztuki, w tym do dzisiaj zatykającego dech w piersiach malarstwa jaskiniowego. Ale i też na tym się to zatrzymało. Mimo swojej inteligencji łowcy-zbieracze nie mogli pozyskać z ekosystemu więcej niż kilka procent uwięzionej w nim energii słonecznej, czyli tzw. produkcji pierwotnej netto. W konsekwencji ich liczebność, tak samo jak liczebność wszystkich innych drapieżników, była regulowana przez równania znane w ekologii pod nazwą modelu Lotki-Volterry.

Pozostało jeszcze 94% artykułu

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Procesyjne przeniesienie na marach ciała Jana Pawła II z sali Klementyńskiej Pałacu Apostolskiego do

Historia świata

„Do Domu Ojca” – śmierć i pogrzeb papieża Polaka

Jan Paweł II zmarł 2 kwietnia 2005 r. po długiej i ciężkiej chorobie. Nim odszedł, przekazał wiernym Kościoła ka...

Materiał Partnera

Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące

Przesłanki i czynniki efektywnego wdrażania projektów OZE przez JST uwzględniające kwestie ekonomiczne, środowiskowe i społeczne.

Uroczysta procesja gwardii papieskiej niosącej zmarłego papieża Piusa IX ubranego w strój pontyfikal

Historia świata

Gdy odchodzi najwyższy pasterz

Dla wiernych Kościoła katolickiego śmierć papieża jest wydarzeniem szczególnym. Wierni są złączeni ze swoim najw...

KL Dachau (już po wyzwoleniu przez aliantów). W tym obozie 16 lutego 1945 r. został zamordowany Frie

Historia świata

„Dziennik lat trwogi”. Jak Friedrich Reck-Malleczewen opisywał upadek narodu niemieckiego

Zamordowany 16 lutego 1945 r. w KL Dachau Friedrich Reck-Malleczewen, niemiecki pisarz i dziennikarz, od maja 19...

Franciszek swój pontyfikat rozpoczął 13 marca 2013 r. Na zdjęciu: papież na Dziedzińcu św. Damazego

Historia świata

Skąd do Argentyny przybyła rodzina Bergoglio?

Papież Franciszek urodził się 17 grudnia 1936 r. we Flores, ubogiej dzielnicy Buenos Aires, jako Jorge Mario Ber...

Materiał Partnera

Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów

Polityka klimatyczna i rynek energii w Polsce: podstawy prawne, energetyka społeczna. praktyczny proces powołania i rejestracji spółdzielni energetycznych oraz podpisania umowy z OSD