Reklama

„Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”

List polskich biskupów z listopada 1965 r. i wymiana epistoł z niemieckim Episkopatem pozostają w dziejach ludzkości pionierskim wydarzeniem na wspólnej arenie polityki i religii.

Publikacja: 11.12.2025 21:00

Kardynał Julius A. Döpfner (1913–1976) – przewodniczący Konferencji Biskupów Niemieckich w latach 19

Kardynał Julius A. Döpfner (1913–1976) – przewodniczący Konferencji Biskupów Niemieckich w latach 1965–1976

Foto: Ekpah /Wikimedia Commons

Kardynał Stefan Wyszyński po raz ostatni spojrzał na obraz Matki Boskiej Częstochowskiej i nie bez wahania jako pierwszy chwycił za pióro. Przełamał swoje narodowo-patriotyczne opory i złożył podpis pod listem, który tylko zaaprobował. Nie był jego autorem. Niepodważalna pozycja prymasa w Episkopacie przesądziła o przyjęciu dokumentu. Każdy z obecnych 36 polskich biskupów, którzy przybyli do Rzymu na ostatnią sesję soboru watykańskiego II – reszcie nie wydano paszportów – podpisał się pod prymasem. Większość zebranych z wypiekami na twarzy. Bo w ten zimny jesienny wieczór, 18 listopada 1965 r., Papieski Instytut Polski w Rzymie stał się areną burzliwej debaty. Czy przyjąć list, którego tekstu w języku polskim żaden z obecnych nie widział na oczy. Epistołę sporządzono od razu po niemiecku. Ale jej prawdziwy dynamit skrywało ostatnie, przeszywające w swej wymowie zdanie: „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”. Padało ono 20 lat po wojnie, zaledwie 20 lat po tym, kiedy kominy w Auschwitz przestały dymić. Wyszyński zdawał sobie sprawę z politycznej miny, na jaką wstępuje.

Pozostało jeszcze 92% artykułu

RP.PL i The New York Times

Kup roczną subskrypcję RP.PL i ciesz się dostępem do The New York Times!

Zyskujesz:

- Roczny dostęp do The New York Times, w tym do: News, Games, Cooking, Audio, Wirecutter i The Athletic.

- RP.PL — rzetelne i obiektywne źródło najważniejszych informacji z Polski i świata z dodatkową weekendową porcją błyskotliwych tekstów magazynu PLUS MINUS.

Reklama
Historia Polski
Jak polscy kryptolodzy złamali Enigmę
Materiał Promocyjny
MLP Group z jedną z największych transakcji najmu w Niemczech
Historia Polski
Sprzeciw przeciwko przypisywaniu polskim urzędnikom udziału w Holokauście
Historia Polski
59 gniewnych ludzi
Historia Polski
Polski Bond wyciągnięty z cienia
Materiał Promocyjny
Jak producent okien dachowych wpisał się w polską gospodarkę
Historia Polski
Raport z piekła. Misja Witolda Pileckiego
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama