Morderstwo prezydenta Narutowicza. Trzy strzały nienawiści

101 lat temu doszło do pierwszego w historii Polski „królobójstwa”. 16 grudnia 1922 r. malarz nacjonalista Eligiusz Niewiadomski zastrzelił w warszawskiej Zachęcie prezydenta Gabriela Narutowicza.

Publikacja: 14.12.2023 21:00

Trumna z ciałem prezydenta Gabriela Narutowicza wystawiona w Belwederze. Warszawa, 19 grudnia 1922 r

Trumna z ciałem prezydenta Gabriela Narutowicza wystawiona w Belwederze. Warszawa, 19 grudnia 1922 r.

Foto: Marjan Fuks/Forum

Zimowy pejzaż Teodora Ziomka zatytułowany „Szron” – to przed tym obrazem przystanął prezydent, kiedy w sali nr 1 Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych ponad szemrzący potok rozmów wznosi się stłumiony huk. Pierwszy strzał. Narutowicz czuje, jak coś rozrywa grube palto, którego nie zdjął, bo prezes Zachęty powiedział mu, że budynek jest nieogrzewany; czuje ukłucie na plecach, a potem ból przeszywający klatkę piersiową. Drugi wystrzał i kolejna mroźna strzała wbija się w plecy. A potem jeszcze jedna. Ból i strach mieszają się z bezgranicznym zaskoczeniem. Prezydent chwieje się i osuwa na podłogę. W ostatniej chwili podtrzymują go wiceprezes Zachęty, malarz Jan Skotnicki i hr. Stefan Przeździecki, szef protokołu dyplomatycznego MSZ. Narutowicza ogarnia przejmujące zimno, jak gdyby zapadł się w śnieżną zaspę, którą przed chwilą oglądał na obrazie Ziomka. Skotnicki i Przeździecki przenoszą rannego na małą kanapę. Jest bardzo krótka, nogi prezydenta zwisają na podłogę. Oczy ma otwarte, patrzy błędnym wzrokiem na tłoczących się wokół niego ludzi. Milcząco gaśnie.

Pozostało 93% artykułu

BLACK WEEKS -75%

Czytaj dalej RP.PL. Nie przegap oferty roku!
Ciesz się dostępem do treści najbardziej opiniotwórczego medium w Polsce. Rzetelne informacje, pogłębione analizy, komentarze i opinie. Treści, które inspirują do myślenia. Oglądaj, czytaj, słuchaj.
Historia Polski
Był mur w Warszawie. Rocznica zamknięcia bram getta
Historia Polski
Człowiek, który przemienił upokorzenie w triumf
Historia Polski
Zapomniane królestwo
Historia Polski
Cmentarna rewolucja z przełomu XVIII i XIX w.
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Historia Polski
Woodrow Wilson. Ojciec chrzestny odrodzenia Polski