Apel o godne warunki życia opozycjonistów i osób represjonowanych

Ponad 250 osób podpisało się pod ponowionym apelem do władz RP o "dokończenie procesu przywracania sprawiedliwości i godności opozycjonistom i represjonowanym w stanie wojennym" z 25 czerwca 2021 roku.

Publikacja: 31.08.2023 16:18

Inscenizacja zorganizowana w 27. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego

Inscenizacja zorganizowana w 27. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego

Foto: Fotorzepa, Raf Rafał Guz

Po raz pierwszy apel ten wystosowano przed 40 rocznicą wprowadzenia stanu wojennego, a dotyczy on sytuacji ekonomicznej i zdrowotnej działaczy opozycyjnych i osób represjonowanych.

Sygnatariusze zauważają, że pierwotny taki apel z 26 czerwca 2020 roku do wszystkich władz Rzeczypospolitej częściowo osiągnął swój cel - ustawa z 30 marca 2021 roku realnie podniosła emerytury i renty lub kapitały początkowe wielkiej części  działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych z powodów politycznych. Dodatkowo wprowadziła inne ważne uprawnienia i świadczenia częściowo rekompensujące ekonomiczne skutki represji.

Rok później, 25 czerwca 2021 roku, apel ponowiono - tym razem wskazując na konieczność dokończenia procesu przywracania sprawiedliwości i godności opozycjonistom i represjonowanym.

Ten sam apel do najwyższych władz Rzeczpospolitej ponowiony jest dziś, bo, jak piszą sygnatariusze, "nie byłoby niepodległej i demokratycznej Polski w NATO i Unii Europejskiej, bez historycznego zwycięstwa Solidarności i całej opozycji antykomunistycznej w 1989 roku i późniejszych latach", a Sejm kończącej się kadencji pozostawił sprawy poruszone w apelu  nieskończone.

Czytaj więcej

Marek Kozubal: Opozycjoniści PRL jak wiatr przeszłości

"Status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych powinien zostać potwierdzony wszystkim – bez wyjątku – spełniającym warunki ustawowe. Państwo polskie powinno publikować listę wszystkich opozycjonistów i represjonowanych o potwierdzonym statusie – pełną i trwałą księgę pamięci i wdzięczności. Wymaga to także pośmiertnego potwierdzenia statusu osobom, które nie pozostawiły rodziny, lub których więzi z rodziną osłabły z różnych powodów. Prawo wnioskowania o pośmiertne potwierdzenie statusu powinny mieć także stowarzyszenia społeczne, związki zawodowe i samorządy terytorialne. Dzięki temu nikt nie zostanie pominięty, a znaczenie dziedzictwa opozycji antykomunistycznej wzrośnie w tożsamości narodowej, regionalnej i lokalnej" - czytamy w apelu.

Sygnatariusze wzywają, aby specjalną rekompensatę przyznać ofiarom pozbawienia możliwości nauki na uczelni wyższej, w liceum, technikum, szkole zawodowej lub innej. "Ten szczególnie dolegliwy rodzaj represji wpływał na całe życie ofiary przez odebranie szans zawodowych i ekonomicznych oraz przekreślenie życiowych aspiracji.  (...) Częściową rekompensatą dla ofiar pozbawienia możliwości nauki z powodów politycznych powinno stać się podwyższenie świadczenia  wyrównawczego do emerytury lub renty".

"Polska nie może pozostawić bez środków do życia opozycjonistów i represjonowanych, którym prawo do emerytury lub renty nie przysługuje wskutek braku minimum okresów składkowych i nieskładkowych. Tak skrajną sytuację powodowały represje przekreślające plany życiowe ludzi i pozbawiające ich należnego miejsca w społeczeństwie. Dla ofiar takiej sytuacji trzeba stworzyć godne świadczenie zastępcze" -  czytamy.

Do apelu dołączony jest środowiskowy projekt ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji oraz niektórych innych ustaw oraz lista 258 sygnatariuszy. Wśród nich są m.in. Czesław Bielecki, Bogdan Lis, Krzysztof Wyszkowski, Zbigniew Bujak, Mirosław Chojecki, Zbigniew Janas, Adam Borowski, Lech Dymarski, Janusz Walentynowicz, Ludwika Wujec, Piotr Łukasz Andrzejewski, Jan Tomasz Lipski, Teresa Bochwic, Juliusz Braun, Krzysztof Czabański, Piotr Semka, Wiesław Piotr Kęcik, Jan Rulewski, Jerzy Jachowicz, Józef Śreniowski, Antoni Tokarczuk, Jan Wyrowiński i inni.

Podpisani pod apelem liczą na uchwalenie ustawy w następnej kadencji, chyba że Sejm w tej mijającej kadencji miałby jeszcze nieplanowane posiedzenie.

Po raz pierwszy apel ten wystosowano przed 40 rocznicą wprowadzenia stanu wojennego, a dotyczy on sytuacji ekonomicznej i zdrowotnej działaczy opozycyjnych i osób represjonowanych.

Sygnatariusze zauważają, że pierwotny taki apel z 26 czerwca 2020 roku do wszystkich władz Rzeczypospolitej częściowo osiągnął swój cel - ustawa z 30 marca 2021 roku realnie podniosła emerytury i renty lub kapitały początkowe wielkiej części  działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych z powodów politycznych. Dodatkowo wprowadziła inne ważne uprawnienia i świadczenia częściowo rekompensujące ekonomiczne skutki represji.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia Polski
Tajemnicza beczka wyłowiona z Bałtyku i jej ofiary. Czas na działania Akademii Marynarki Wojennej i WAT
Historia Polski
Czy prof. Jerzy Bralczyk miał rację? Ostrożnie z tym uczłowieczaniem
Historia Polski
Zwiedzamy polskie zabytki techniki: Staropolski Okręg Przemysłowy
Historia Polski
Manifest PKWN: 22 lipca, dzień wielkiego kłamstwa
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Historia Polski
Oto kufer Else Ledermann. 80 lat temu zlikwidowano obóz na Majdanku