Pogrzeb arystokraty, który kupił dla Polski Westerplatte

5 grudnia na cmentarzu w Gdańsku odbędzie się ponowny pogrzeb Mieczysława Jałowieckiego, który przeprowadził operację zakupu dla Polski nieruchomości znajdujących się na Westerplatte oraz innych miejscach portu gdańskiego.

Publikacja: 27.11.2022 11:47

Pogrzeb arystokraty, który kupił dla Polski Westerplatte

Foto: Archiwum rodzinne

Szczątki Mieczysława Jałowieckiego i jego żony zostały ekshumowane na londyńskim cmentarzu Beckenham. Niebawem zostaną one przewiezione do Gdańska. W stolicy Pomorza odbędzie się jego ponowny pogrzeb w alei zasłużonych na cmentarzu Centralnym Srebrzysko w Gdańsku Wrzeszczu.

Dopiero niedawno zostało odnalezione miejsce jego spoczynku w Wielkiej Brytanii. Tymczasem – co podkreśla prof. Grzegorz Berendt, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, był on postacią wyjątkową, która przysłużyła się polskim interesom dla odradzającej się Rzeczpospolitej.

- W 1919 r. został wyznaczony generalnym delegatem Ministerstwa Aprowizacji w Gdańsku oraz przedstawicielem rządu polskiego w tym mieście. Działał pod szyldem Amerykańskiej Misji Żywnościowej i był w owym czasie najwyższym rangą przedstawicielem rządu polskiego. Poprzez sieć osób, podmiotów fizycznych i prawnych był w stanie kupować nieruchomości w Gdańsku. Wykorzystując niepewną sytuację dotyczącą przyszłego statusu miasta, udało mu się kupić ziemię na Westerplatte, przy wejściu do portu gdańskiego, Udało mu się wykorzystać stan chaosu, jaki panował w państwie niemieckim aby przejąć kontrolę nad kluczowym miejscem w porcie – mówi „Rzeczpospolitej” prof. Grzegorz Berendt.

To właśnie Jałowiecki był jedną z pierwszych osób, które dostrzegły znaczenie Westerplatte dla polskiej racji stanu. Posiadanie polskiej własności u wejścia do gdańskiego portu miało ogromne znaczenie strategiczne i polityczne.

rp.pl

Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej podkreśla też, że Jałowiecki był jednym z tych urzędników, którzy utworzyli szlak dostaw dla państwa polskiego drogą morską m.in. amerykańskiej pomocy żywnościowej i uzbrojenia. Historyk dodaje, że działania Mieczysława Jałowieckiego wyczerpywały dzisiejsze pojmowanie realizacji misji specjalnej, które wykonywane są przy użyciu wielu wysublimowanych metod, w tym także działań pod przykrywką.

Jałowiecki był arystokratą, agronomem i dyplomatą. Urodził się 2 grudnia 1876 w Syłgudyszkach na Litwie, był absolwentem Politechniki w Rydze, gdzie należał do polskiej korporacji akademickiej Arkonia. Studiował też na niemieckich uniwersytetach w Halle i Bonn. W czasie I wojny światowej służył w sztabie generalnym armii rosyjskiej. W 1919 r. podejmował działania w Gdańsku na polecenie Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. 14 marca 1924 r. Rada Ligi Narodów wyznaczyła Westerplatte jako miejsce przeładunku i magazynowania materiałów wojennych dla Polski oraz zezwoliła na stacjonowanie na półwyspie oddziału wartowniczego Wojska Polskiego. Placówka przyjęła nazwę Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Za swą działalność Mieczysław Jałowiecki został odznaczony w 1924 r. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Po wybuchu II wojny światowej Jałowiecki wyemigrował wraz z żoną, Zofią Anielą z Romockich Jałowiecką, do Wielkiej Brytanii. Udzielał się w polskich organizacjach politycznych i społecznych. Zmarł 10 marca 1962 w Beckenham, gdzie został pochowany.

Uroczystości pogrzebowe będą miały charakter państwowy, wezmą w nich udział oprócz bliskich zmarłego, przedstawiciele gdańskiego samorządu, którzy zdecydowali o pochowaniu szczątków w Alei Zasłużonych Cmentarza Centralnego Srebrzysko i przedstawiciele Rady Ministrów. Organizatorem uroczystości pogrzebowej jest Muzeum II Wojny Światowej.

Program uroczystości 5 grudnia:

Godz. 9 - Msza święta w Bazylice św. Brygidy w Gdańsku.

Godz. 10.30–11.00 - przejazd konduktu pogrzebowego na cmentarz.

Godz. 11.15 - uroczystości pogrzebowe (przemówienia zaproszonych gości, złożenie urn do grobu, złożenie wieńców).

Cmentarz Centralny Srebrzysko jest drugą pod względem wielkości gdańską nekropolią, na której spoczywają m.in. Anna Walentynowicz.

Ramka

Szczątki Mieczysława Jałowieckiego i jego żony zostały ekshumowane na londyńskim cmentarzu Beckenham. Niebawem zostaną one przewiezione do Gdańska. W stolicy Pomorza odbędzie się jego ponowny pogrzeb w alei zasłużonych na cmentarzu Centralnym Srebrzysko w Gdańsku Wrzeszczu.

Dopiero niedawno zostało odnalezione miejsce jego spoczynku w Wielkiej Brytanii. Tymczasem – co podkreśla prof. Grzegorz Berendt, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, był on postacią wyjątkową, która przysłużyła się polskim interesom dla odradzającej się Rzeczpospolitej.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia Polski
Odcisk palca na chlebie sprzed 8600 lat
Historia Polski
2 kwietnia mija 19. rocznica śmierci Jana Pawła II
Historia Polski
Kołtun a sprawa polska. Jak trwała i trwa plica polonica
Historia Polski
Utracona szansa: bitwa nad Worsklą. Książę Witold przeciwko Złotej Ordzie
Historia Polski
Tajemnica pierwszej koronacji. Jakie sekrety kryje obraz Jana Matejki
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO