Mazurek Dąbrowskiego: Tajemnice „Pieśni legionów”

„Jeżeli mówimy o wersji polskiego hymnu, którą dzisiaj znamy i śpiewamy, to niewątpliwie zawdzięczamy ją Wojciechowi Sowińskiemu" – mówi prof. Maciej Gołąb, muzykolog z Uniwersytetu Wrocławskiego, autor książki „Mazurek Dąbrowskiego. Muzyczne narodziny hymnu", która niebawem zostanie wydana przez NIFC.

Aktualizacja: 26.11.2021 10:08 Publikacja: 09.11.2021 18:00

Pocztówka z zapisem nutowym „Mazurka Dąbrowskiego” wydana w Krakowie w 1903 r.

Pocztówka z zapisem nutowym „Mazurka Dąbrowskiego” wydana w Krakowie w 1903 r.

Foto: East News/Muzeum Niepodległości

Czy „Mazurek Dąbrowskiego" zawsze miał taki kształt muzyczny, jaki znamy z XX-wiecznych wersji konstytucyjnych?

Nie, ten kształt pojawił się dopiero w 1927 r., a potem został potwierdzony w roku 1948. Dziś śpiewana melodia „Mazurka Dąbrowskiego" została ustalona przez Feliksa Konopaska oraz Kazimierza Sikorskiego, którzy dokonali także harmonizacji hymnu. Oparli się na źródłach muzycznych z XIX stulecia, inspiracje niektórymi są czytelne. Konopasek na przykład oparł się na wersji z 1829 r. zaaranżowanej przez Wojciecha Sowińskiego i wydanej przez Leonarda Chodźkę. Jednak w ciągu całego XIX wieku „Mazurek Dąbrowskiego" przybierał bardzo różne kształty melodyczne, począwszy od odbiegających, zwłaszcza w partii refrenu, fragmentów fraz hymnu, poprzez odmienne sposoby intonowania motywu czołowego, a nawet pewne zmiany motywiczne w partii zwrotkowej. Na podstawie najstarszych źródeł, a jest ich do powstania styczniowego około pół setki, w zdecydowanej większości nigdy nieprzebadanych, pokazuję, w jakich ośrodkach pojawiały się kolejne wersje czy tylko warianty „Mazurka...". Drogi rozprzestrzeniania się tej melodii, która była pierwotna w stosunku do słów, są dziś trudno uchwytne. Wskazuję na dwie główne tradycje hymnu: środkowoeuropejską i zachodnioeuropejską. Możemy powiedzieć, że dzisiejsza wersja wykuwała się na zachodzie Europy i spopularyzowana została przez niemieckich wydawców.

Pozostało jeszcze 86% artykułu

99 zł za rok czytania RP.PL

O tym jak szybko zmienia się świat. Ameryka z nowym prezydentem. Chiny z własnymi rozwiązaniami AI. Co się dzieje w kraju przed wyborami. Teraz szczególnie warto wiedzieć więcej. Wyjaśniamy, inspirujemy, analizujemy

Historia Polski
Tadeusz Borowski – świadek dwóch totalitaryzmów
Historia Polski
Muzeum wydobycia i przetwórstwa ropy naftowej
Historia Polski
Jest nowe święto państwowe. 14 lutego Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy AK.
Historia Polski
Lampę naftową wymyślił Polak!
Historia Polski
Jadwiga Beck: dama międzywojennej dyplomacji