Najważniejszym z nich był układ niemiecko-radziecki z 23 sierpnia 1939 roku, nazywany Paktem Ribbentrop-Mołotow, a w szczególności tajny protokół dodatkowy, który ustanawiał reguły podziału sześciu niepodległych państw europejskich: Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Rumunii. Była to zatem konwencja wojskowa przewidująca rozpoczęcie działań wojennych przez jedną ze stron umowy i akceptację lub zbrojne wsparcie przez drugą. Protokół był w rzeczywistości lakoniczna instrukcją rozbiorową: „Na wypadek terytorialno-politycznego przekształcenia obszarów należących do państwa polskiego, sfery interesów Niemiec i ZSRR będą rozgraniczone w przybliżeniu przez linię Narew-Wisła-San. Kwestia, czy i w interesie obu uznane będzie za pożądane utrzymanie niepodległego państwa polskiego zostanie definitywnie zdecydowane dopiero w ciągu dalszego rozwoju wypadków politycznych. W każdym razie oba rządy rozwiążą tę kwestię na drodze przyjacielskiego porozumienia”.