Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie tzw. konstytucją formalną - a więc spisaną w formie jednolitego aktu prawnego. W czasie gdy ją uchwalano w Europie istniała już jednak jedna monarchia o charakterze monarchii konstytucyjnej - była to Wielka Brytania, w której konstytucja istniała w sensie materialnym - jako ogół norm i zasad dotyczących wykonywania władzy zapisanych w różnych aktach prawnych lub będących elementem tradycji prawnej.
Historycznie pierwszym takim aktem była Wielka Karta Swobód (Magna Charta Libertatum) z 1215 roku, która ograniczała królewską wszechwładzę (po jej uchwaleniu król nie mógł np. uwięzić przedstawicieli wyższych stanów bez wyroku ani odebrać im majątku, nie mógł też odmawiać nikomu prawa do odwołania się do wymiaru sprawiedliwości), ale nie odbierała jeszcze monarsze realnej władzy. Jednak już Ustawa o prawach z 1689 roku położyła podwaliny pod obowiązującą do dziś formułę, zgodnie z którą król panuje, ale nie rządzi - ponieważ dawała przewagę nad monarchą parlamentowi.
Od 1689 roku brytyjski monarcha nie mógł już - bez zgody parlamentu - zawieszać stosowania ustanowionego przez parlament prawa, nakładać podatków bez zgody parlamentu czy utrzymywać stałej armii w czasie pokoju. Wraz z Ustawą o następstwie tronu, która wprowadziła nakaz kontrasygnaty królewskich aktów (konieczności podpisania ich przez innego przedstawiciela władzy wykonawczej) oraz zakazywała królowi usuwać sędziów stworzyła ona fundament monarchii konstytucyjnej w formie, która funkcjonuje w Wielkiej Brytanii do dziś.
Warto też pamiętać o konstytucji Korsyki - przyjętej w 1755 roku przez mieszkańców wyspy, którzy zbuntowali się przeciwko rządom Genueńczyków i utworzyli Republikę Korsyki z konstytucją dającą m.in. prawo do głosowania wszystkim mężczyznom w wieku powyżej 25 lat oraz przekazującą władzę w ręce wybieranego na trzyletnią kadencję parlamentu. Konstytucja obowiązywała do 1769 roku, gdy Korsyka została anektowana przez Francję.
Za pierwszą spisaną konstytucję na świecie uznaje się jednak konstytucję amerykańską - uchwalona w 1787 roku i - podobnie jak brytyjska, materialna konstytucja - obowiązująca do dziś. Konstytucja amerykańska jest znacznie mniej szczegółowa od większości innych konstytucji co pozwala elastyczniej dostosowywać ją - m.in. w wyniku wykładni/wyroków Sądu Najwyższego - do zmieniającej się rzeczywistości. Charakterystyczną cechą tej konstytucji jest to, że jej częścią są wszystkie przyjmowane do niej poprawki - jest ich jak dotąd 27 - przy czym np. poprawka 21 znosi poprawkę 18 (druga wprowadzała prohibicję, pierwsza ją znosi).
