Karelowie dostali się pod wpływ Rusi Kijowskiej – przyjęli w XIII w. prawosławie – a potem Rosji. Finowie znaleźli się na wiele wieków pod panowaniem szwedzkim, a ich religią stał się luteranizm. Historyczna ojczyzna Karelów, wschodnia część Międzymorza Fińsko-Karelskiego, to tereny między Morzem Białym a jeziorami Onega i Ładoga, sięgające poprzez Przesmyk Karelski do brzegów Bałtyku. Jej nostalgiczne krajobrazy – ciągnące się jak okiem sięgnąć morenowe wzniesienia i przeszło 60 tys. jezior – są dziełem lodowca.
Ponad połowę powierzchni Republiki Karelskiej, należącej do Federacji Rosyjskiej, zajmują pełne jagód, malin i żurawin sosnowe i świerkowe lasy, w których żyją łosie, niedźwiedzie i wilki. Eksploatacja lasu – tartaki, zakłady przemysłu drzewnego i papiernie – jest podstawą karelskiej gospodarki. Przyroda Karelii, wciąż jeszcze mało zmieniona przez cywilizację, to także szansa, nadal niewykorzystana, na rozwój turystyki, zwłaszcza ekologicznej.
[srodtytul]Przesmyk Karelski[/srodtytul]
W głębi lasów, na południe od Wyborga lub nad brzegami rzek Vuoksi czy Suvanto, natknąć się można w wielu miejscach na om-szałe betonowe bloki. Na niektórych z nich okrytych ziemią rosną spore już sosny. Z ponad 150 potężnych bunkrów linii Mannerheima, te, które zachowały się we względnie dobrym stanie, można policzyć na palcach. Dopiero w ostatnich latach pozostałości wysadzonych w 1940 r. przez Armię Czerwoną fortyfikacji próbuje się – dzięki m.in. miłośnikom militariów z Finlandii – dokumentować i udostępniać do zwiedzania. Pojawiły się też – oprócz cmentarzy rosyjskich w Summa (Kiryłowskoje) i Taipale (Sołowiewo) – pierwsze tablice i pomniki (np. w pobliżu Taipale) ku czci również fińskich żołnierzy.
Przesmyk Karelski – szeroki na ok. 100 km pas lądu między Zatoką Fińską a jeziorem Ładoga rozciągający się od przedmieść Sankt Petersburga po tereny na północ od Wyborga – to kolebka narodu karelskiego. W średniowieczu mieszkała tu ponad połowa Karelów. W przeciwieństwie jednak do reszty Karelii, którą władała Rosja, aż do 1710 r. należał do Szwecji. W 1809 r. znalazł się w granicach carskiego Wielkiego Księstwa Finlandii, a po upadku caratu – w wolnej Finlandii. Stare związki ze Skandynawią można dostrzec np. w zabytkowej architekturze Wyborga. Ale dawne malownicze osady i miasteczka regionu – np. Muolaa, czyli Krasnoselskoje, czy fińska reduta wieś Summa – to zapuszczone sowieckie osiedla zamieszkane przez robotników leśnych i pracowników sąsiednich odkrywkowych kopalń kruszywa i żwirowni.
