Arsenał minionych wieków

[srodtytul]Pancerny arsenał przeciwników[/srodtytul]

Przestrzenie północnoafrykańskie stanowiły znakomite tło dla pojedynku pocisku z pancerzem. Niemcy wykorzystali większość z posiadanych wówczas typów czołgów, lekkie PzKfw I i II, średnie PzKfw III i ciężkie PzKfw IV. Spośród nich w zasadzie jedynie „trójki” uzbrojone w armatę 50 mm (zwłaszcza długolufową) i „czwórki” z armatą 75 mm były zdolne przeciwstawić się pojazdom wroga, a i to nie wszystkim. Groźne było także działo pancerne Panzerjager I z armatą 47 mm oraz Marder III z radziecką armatą 76,2 mm. Ale równorzędnym przeciwnikiem dla wszystkich czołgów angielskich i amerykańskich był PzKpfw IV F2; ta wersja miała znakomitą długolufową armatę 75 mm, podczas gdy poprzednie uzbrojone były w armatę krótkolufową o gorszych parametrach. Podczas bitwy pod Alamajn Niemcy mieli ich mało. Włosi mieli lekkie M11/39 (armata 37 mm, pancerz do 30 mm) i średnie M13/40 (armata 47 mm, pancerz do 42 mm). Były konstrukcyjnie przestarzałe i stanowiły zazwyczaj łatwy łup.

Do najlepszych czołgów 8. Armii należały matildy Mk II. Pojazd klasyfikowany jako czołg piechoty miał bardzo mocny pancerz o grubości do 78 mm. Zasadniczym uzbrojeniem była armata 40 mm o niezłych para- metrach balistycznych. Nie był to pojazd szybki; rozpędzał się w terenie do 13 km/h. Groźne były także valentine Mk II, nieco słabiej opancerzone, również z armatą 40 mm, ale bardzo wytrzymałe w warun-kach pustynnych. Dużym wzmocni niem dla Brytyjczyków okazały się amerykańskie M3 Grant i M4 Sherman; Afryka była dla nich zarazem chrztem bojowym. Oba czołgi, wyposażone w armaty 75 mm, były zdolne zniszczyć każdy niemiecki i włoski czołg.

O sukcesie zadecydowała też większa liczba czołgów 8. Armii oraz dramatyczna sytuacja zaopatrzeniowa osi. Obie strony wykorzystywały sprzęt zdobyczny, np. Niemcy angielskie matildy, Australijczycy włoskie M 11/39. Czołgi fabrycznie dostosowywano do warunków pustynnych, stosując np. specjalne filtry paliwa i powietrza. Niemcy testowali swój sprzęt m.in. na Pustyni Błędowskiej.

[srodtytul]Rewolwer Enfield No2 Mk I[/srodtytul]

Cechą wyróżniającą brytyjską armię w czasie II wojny światowej było to, że regulaminowym uzbrojeniem pozostawał rewolwer, a nie pistolet samopowtarzalny. Ten ostatni był bronią o znacznie lepszych cechach bojowych i właściwie we wszystkich krajach był jedynym lub dominującym orężem oficerów i podoficerów. Anglicy byli jednak tradycjonalistami.

Standardowym rewolwerem był Enfield No2 Mk I produkowany przez zakłady Royal Arms Factory w Enfield. Wprowadzony do uzbrojenia armii brytyjskiej w 1932 roku stanowił wierną kopię rewolweru zaprojektowanego przez prywatną wytwórnię Webley Scott Revolver Arms Factory. Jego powstanie było odpowiedzią na potrzebę zastąpienia używanych dotychczas silnych i ciężkich rewolwerów bronią poręczniejszą, o mniejszej masie i kalibrze. Brytyjska broń krótka strzelała dotychczas silnym nabojem kaliber 4,55 cala (11,44 mm).

Była to spuścizna wojen kolonialnych, gdzie potężna moc obalająca miała pierwszorzędne znaczenie. W warunkach europejskich za optymalny uznano po I wojnie światowej nabój kalibru 3,80 cala (9 mm) wzorowany na amunicji amerykańskiej. Enfield No2 Mk I miał, podobnie jak wszystkie angielskie rewolwery wojskowe, łamany szkielet, sześcionabojowy bęben i charakterystyczną ośmiogranną lufę.

W 1938 roku pojawiła się wersja Mk I, zewnętrznie różniąca się jedynie brakiem ogona kurka, na który bezustannie skarżyli się członkowie załóg pojazdów bojowych zawadzający nim w ciasnych kabinach. Mk I strzelał tylko z samonapinania, co oczywiście niekorzystnie wpływało na celność – siła potrzebna do naciśnięcia spustu wynosiła ok. 6 kg. Enfieldów No2 wszystkich typów wyprodukowano ok. 380 000; była to broń niezawodna, ale o znacznie gorszych właściwościach balistycznych aniżeli nowoczesne pistolety automatyczne. Enfield No2 Mk I był ostatnim w historii rewolwerem, jaki wprowadzony został do regulaminowego wyposażenia nowoczesnej armii. Od lat 50. XX wieku zastępowany był w Anglii automatycznym pistoletem Browning HP.

[srodtytul]8,8 cm flak L/56[/srodtytul]

Spośród różnorodnego niemieckiego sprzętu artyleryjskiego z czasów II wojny światowej najsłynniejsza była 8,8 cm Flak L/56, czyli armata przeciwlotnicza (Fliegerabwehrkanone – Flak) kal. 88 mm z lufą długości 56 kalibrów, znana jako „Acht-Acht” – osiem i osiem. Jak sama nazwa wskazuje, zaprojektowano ją jako broń do zwalczania celów powietrznych. Była nowoczesna; szybkostrzelna – kilkanaście strzałów na minutę, o dużej prędkości początkowej pocisku, celna. Osadzano ją na czteroogonowej lawecie zapewniającej stabilność i możliwość prowadzenia ognia w każdym kierunku. Była kilkakrotnie modernizowana (Flak 18, 36, 37), dotyczyło to m.in. lawety, którą starano się uczynić bardziej mobilną. Armata miała półautomatyczny zamek; siłę odrzutu wykorzystywano do otwarcia zamka, wyrzucenia pustej łuski i napięcia iglicy. Po załadowaniu kolejnego naboju zamek zamykał się automatycznie.