To był trud dla ciebie, nasza Warszawo

W  tamtym czasie nic nie było łatwe. Materiałów budowlanych brak, fachowców – jak na lekarstwo. A przecież warszawiakom trzeba było oddać miasto, które w dużym procencie przestało istnieć.

– To zadanie spoczęło na pracownikach Biura Odbudowy Stolicy – mówi Katarzyna Jolanta Górska z DSH.

To oni są więc jednymi z bohaterów ekspozycji. Organizatorzy w trakcie pracy nad jej przygotowaniem wyszperali z archiwów Polskiego Radia wypowiedzi o tamtym czasie kilku z nich.

– Oni z jednej strony mieli poczucie, że wszystko musi się odbywać szybko – opowiada Górska. – Ale też byli zagubieni. Zadawali sobie np. pytanie, jak tu od zera stawiać zabytki?

Działający w spartańskich warunkach ludzie stali przed ogromnym wyzwaniem, biorąc pod uwagę skalę zniszczeń. Podlegali poza tym presji – nie tylko czasu, ale i politycznych uwarunkowań. Wszak do drzwi Polski pukał już socrealizm. Ich decyzje o budowach i odbudowach – wynikające z różnych postaw i stosunku do nowej rzeczywistości – do dziś więc budzą ogromne emocje.

– Staramy się nie epatować kontrowersjami – mówi Górska. – Chcemy, żeby nasi goście sami ocenili ówczesne wydarzenia.

Poza słowami pracujących wtedy inżynierów i budowniczych pomocne w tej ocenie będą zdjęcia drugiej bohaterki wystawy – Warszawy. Zgromadzono ich tu ponad 120. Wśród nich są absolutne perełki.

To ok. 20 fotografii, które w latach 40. zrobił Karol Pęcherski. Stanowią one część zbioru będącego w posiadaniu Archiwum Państwowego m.st. Warszawy, który właśnie jest digitalizowany przez Agencję Forum. Jest także kadr wykonany przez Władysława Sławnego uzyskany od syna artysty w Paryżu. Stojący w środku gruzowiska, oślepiający bielą nowiutki Pałac Kultury i Nauki stał się symbolicznym podsumowaniem wystawy.

Wszystkie zdjęcia zostały podpisane przez Jerzego S. Majewskiego i Tomasza Markiewicza.

– Te komentarze są niezwykle cenne – mówi Górska. – Bo dla obu varsavianistów każdy niemal detal ma swoją historię.

Wernisaż wystawy w czwartek o godz. 18.