Międzynarodowy program Pamięć Świata powstał z inicjatywy UNESCO w 1992 r. Pięć lat później powstała tzw. Lista międzynarodowa, na którą wpisywane są dokumenty i kolekcje zawierające informacje o szczególnym znaczeniu historycznym i cywilizacyjnym. Obecnie zawiera ona ponad 300 pozycji.
Dwanaście z nich reprezentuje polskie dziedzictwo dokumentacyjne. Wśród nich są: dzieło Mikołaja Kopernika „O obrotach sfer niebieskich", utwory Fryderyka Chopina, tablice 21 Postulatów Gdańskich z Sierpnia 1980, Archiwum Biura Odbudowy Stolicy.
W ramach Programu Pamięć Świata tworzone są również listy regionalne i krajowe. Powstała właśnie pierwsza polska lista. W czwartek 17 października szefowie instytucji, w której przechowywane są dokumenty, które znalazły się na liście odbiorą z rąk prezydenta Bronisława Komorowskiego specjalne certyfikaty.
- Lista będzie w kolejnych latach rozszerzana. Obejmie przechowywane w polskich bibliotekach, archiwach i muzeach dokumenty stanowiące świadectwo ważnych w dziejach Polski wydarzeń, osób, przemian kulturowych i cywilizacyjnych – tłumaczy Anna Belka z Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.
Na polskiej liście znalazło się na razie 11 dokumentów: „Konstytucja 3 maja 1791", „Złoty kodeks gnieźnieński" z II poł. XI w., „Kronika Galla Anonima" z XII w., dokument lokacyjny miasta Krakowa z 5 czerwca 1257 r., „Banderia Prutenorum" autorstwa Jana Długosza z 1448 r., „Kazania świętokrzyskie" z II poł. XIII w., „Opis żup bocheńskich i wielickich z 1518 r.", „Białoruski Tristan" z XVI-XVII w., autograf „Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza, akta Organizacji Narodowej Powstania Styczniowego oraz memoriał Ignacego Jana Paderewskiego do prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona z 17 stycznia 1917 roku, który zawiera uzasadnienie konieczności odbudowy niepodległej, niezależnej gospodarczo Polski z dostępem do morza.
