IPN szuka rodzin osób zaginionych w czasie wojny

Szczątki ponad 100 ofiar niemieckich zbrodni popełnionych w czasie II wojny światowej odnaleźli eksperci Instytutu Pamięci Narodowej w okolicach Lublina i na Pomorzu.

Publikacja: 09.06.2023 03:00

IPN szuka rodzin osób zaginionych w czasie wojny

Foto: PAP/Wojtek Jargiło

Naukowcy odnaleźli masowe groby ofiar egzekucji na Górkach Czechowskich w Lublinie. Miejsce poszukiwań wytypowano na podstawie raportu płk. Rudolfa Ostrzyńskiego, który na podstawie zebranych świadectw oraz ustaleń z wizji lokalnych określił orientacyjne lokalizacje miejsc, w których na przełomie 1947 i 1948 r. przeprowadzono ekshumacje. Dokonano również analizy zeznań i relacji, a także archiwalnych zdjęć lotniczych oraz danych przestrzennych.

Na tej podstawie przebadano części wąwozu w okolicy tzw. mogiły legionisty. W listopadzie 2022 r. znaleziono tam szczątki ludzkie. W trakcie badań przeprowadzonych teraz natrafiono na trzy zbiorowe mogiły oraz liczne luźne kości, część z nich była zniszczona w wyniku osuwania się na nie dużych kamieni, a także przez detonacje saperskie.

Z informacji podanej przez pion śledczy IPN w Lublinie wynika, że znaleziono tam kompletne szczątki należące do co najmniej 35 osób, a także kilka zniszczonych szkieletów. Wstępnie biegli antropolodzy stwierdzili, że należały one do mężczyzn i kobiet. Wiek ofiar oscylował w granicach 15–60 lat, przy czym przeważały osoby młode.

Czytaj więcej

Rusza budowa Muzeum KL Plaszow

Ofiary w chwili śmierci były ubrane. Odnaleziono liczne artefakty m.in. klamry, haftki, sprzączki, fragmenty grzebieni, guziki plastikowe i metalowe, kosmetyki (m.in. pomadkę do ust). Przy szczątkach jednej z ofiar znaleziono metalowy, emaliowany kubek, przy innych – nożyczki, scyzoryk, pęsetę. Przy niektórych szkieletach znaleziono zaś guziki formacji mundurowych II RP – wojskowe, Związku Strzeleckiego i Straży Pożarnej.

Naukowcy założyli, że ofiary zostały aresztowane i zamordowane na początku niemieckiej okupacji – być może w czasie Intelligenzaktion lub Ausserordentliche Befriedungsaktion (AB). Odnalezione przedmioty osobistego użytku np. nożyczki czy scyzoryk, pozwalają postawić tezę, że część ofiar mogła zostać przewieziona na egzekucję wprost z miejsca zamieszkania.

W 1944 r. w Lesie Szpęgawskim na Pomorzu Niemcy zacierali ślady, palili szczątki ofiar

Zabezpieczone szczątki przewieziono do Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, gdzie zostaną podane szczegółowym badaniom. W tym samym czasie odnaleziono zbiorową mogiłę w Lesie Szpęgawskim w okolicach Starogardu Gdańskiego. Znajdowały się tam szczątki 84 osób.

Naukowcy ustalili, że znajdują się tam ślady świadczące o zacieraniu przez oprawców śladów zbrodniczej. W 1944 r. ciała były ekshumowane i palone. Wśród ofiar jest co najmniej sześcioro dzieci. Wiek najmłodszego został oceniony na 3–7 lat. W ekshumowanej mogile przeważały szczątki mężczyzn. Na czaszkach znajdowały się otwory od postrzału.

Tam też odnaleziono rzeczy osobiste, np. złote obrączki, srebrne zegarki, obrączki z metali nieszlachetnych, krzyżyki, medaliki, guziki cywilne jak i wojskowe z okresu II Rzeczypospolitej, polskie monety drobnego nominału sprzed 1939 roku oraz spinki mankietowe.

Znaleziono też łuski i pociski od karabinu systemu Mauser, jak i pistoletowe parabellum oraz browning. Była to amunicja pozostająca na wyposażeniu funkcjonariuszy III Rzeszy.

Instytut Pamięci Narodowej zabezpieczył materiał do badań DNA, aby spróbować zidentyfikować ofiary. Pion śledczy IPN w Gdańsku zwraca się z prośbą do osób, których krewni stracili życie z rąk funkcjonariuszy niemieckich na terenie Starogardu Gdańskiego oraz powiatu starogardzkiego o zgłaszanie się do tamtejszego oddziału Instytutu.

Naukowcy odnaleźli masowe groby ofiar egzekucji na Górkach Czechowskich w Lublinie. Miejsce poszukiwań wytypowano na podstawie raportu płk. Rudolfa Ostrzyńskiego, który na podstawie zebranych świadectw oraz ustaleń z wizji lokalnych określił orientacyjne lokalizacje miejsc, w których na przełomie 1947 i 1948 r. przeprowadzono ekshumacje. Dokonano również analizy zeznań i relacji, a także archiwalnych zdjęć lotniczych oraz danych przestrzennych.

Na tej podstawie przebadano części wąwozu w okolicy tzw. mogiły legionisty. W listopadzie 2022 r. znaleziono tam szczątki ludzkie. W trakcie badań przeprowadzonych teraz natrafiono na trzy zbiorowe mogiły oraz liczne luźne kości, część z nich była zniszczona w wyniku osuwania się na nie dużych kamieni, a także przez detonacje saperskie.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Klub Polaczków. Schalke 04 ma 120 lat
Historia
Kiedy Bułgaria wyjaśni, co się stało na pokładzie samolotu w 1978 r.
Historia
Pomogliśmy im odejść z honorem. Powstanie w getcie warszawskim
Historia
Jan Karski: nietypowy polski bohater
Historia
Yasukuni: świątynia sprawców i ofiar