Śmierć w obliczu obojętności. 80 lat temu Szmul Zygielbojm popełnił samobójstwo

80 lat temu w proteście przeciwko obojętności aliantów na ludobójstwo ludności żydowskiej Szmul Zygielbojm popełnił samobójstwo.

Publikacja: 11.05.2023 16:04

Śmierć w obliczu obojętności. 80 lat temu Szmul Zygielbojm popełnił samobójstwo

Foto: PAP/Paweł Supernak

Z tej okazji 12 maja w południe Żydowski Instytut Historyczny organizuje uroczystość, która odbędzie się pod pomnikiem Zygielbojma przy ul. Lewartowskiego 6 w Warszawie.

Zygielbojm był politykiem związanym z socjalistyczną partią Bund. Od lutego 1942 r. pełnił funkcję członka Rady Narodowej przy rządzie Rzeczypospolitej na uchodźstwie w Londynie. „Jako członek Rady informował świat o tragicznym losie polskich Żydów pod niemiecką okupacją. Wobec klęski powstania w getcie warszawskim, a przede wszystkim na znak protestu przeciwko obojętności świata wobec zagłady Żydów, 12 maja 1943 r. popełnił samobójstwo” – przypominają historycy ŻIH.

Czytaj więcej

„Wybrać, jak umrzeć” - ujawniona rozmowa dwóch bojowców z getta

W stolicy trwają obchody związane z rocznicą wybuchu powstania żydowskiego.

16 maja o godzinie 18 odbędzie się tzw. kolektywny performans „Still Standing 2023”. Jego uczestnicy staną się „żywym” pomnikiem. Celem akcji jest przywracanie pamięci o powstaniu w rocznicę zburzenia Wielkiej Synagogi 16 maja 1943 r. – W tę okrągłą rocznicę uczestnicy i uczestniczki działania postawią pytanie, jak to jest się poruszać w miejscu obarczonym traumatyczną historią? W miejscu przemocy, które jest obecnie pełne życia. Tworząc wspólnie pomnik, mieszkańcy i mieszkanki Warszawy staną się nośnikami pamięci – tłumaczy Magda Rubenfeld, współdyrektorka FestivALTu.

Performers rozpocznie się przy Pomniku Bohaterów Getta, a zakończy na tarasie przy kinie Muranów.

Czytaj więcej

Michał Szułdrzyński: Polacy wobec Holokaustu – duma i wstyd

Muzeum POLIN organizuje zaś wycieczki po miejscach w których ukrywała się w czasie powstania w getcie ludność cywilna. Przypomnijmy, że w kwietniu w sześciu lokalizacjach na Muranowie pojawiły się instalacje symbolicznie znakujące miejsca ukrywania się cywilów. Punktem centralnym każdej instalacji jest podświetlona szklana bryła o nieregularnym kształcie. Podświetlone szkło tli się w ciemności i przypomina o tysiącach osób zamordowanych podczas powstania i tuż po nim.

„Przypadkowość kształtu i koloru szkła opowiada o nieprzewidywalności losu ludzi uwięzionych w tym czasie w getcie. Na każdym postumencie jest zamieszczona informacja o tym, jaki budynek znajdował się w tym miejscu przed wojną i kto ukrywał się w danym bunkrze” – przypominają organizatorzy. Instalacje te są powiązane z postaciami, które muzeum prezentuje w ramach wystawy „Wokół nas morze ognia”. Kolejna wędrówka z cyklu „Opowieści zza muru” odbędzie się 20 maja w godz. 19-21, wyruszy ona spod budynku Muzeum POLIN.

Przypomnimy, że w budynku Żydowskiego Instytutu Historycznego można też oglądać wystawę czasową „Pomniki oporu”. To prezentacja sztuki o powstaniu w getcie warszawskim, która powstawała w latach 1943–1956. Wybrane przez kuratorów rzeźby, pomniki, plakaty, grafiki i zdjęcia pokazują, w jaki sposób artyści powojnia upamiętniali zbrojny opór w getcie. Zgromadzone na ekspozycji prace pochodzą głównie ze zbiorów ŻIH. Wśród artystów, których prace można zobaczyć, są m.in. Tadeusz Kulisiewicz, Natan Rapoport, Alina Szapocznikow, Henryk Hechtkopf, Tadeusz Gronowski, Ignacy Witz czy Bronisław Linke. Wystawę można oglądać do 1 października 2023 r.

„Rzeczpospolita” objęła patronat nad tym wydarzeniem.

Historia
Wołyń, nasz problem. To test sprawczości państwa polskiego
Historia
Ekshumacje w Puźnikach. Po raz pierwszy wykorzystamy nowe narzędzie genetyczne
Historia
Testament Bolesława Krzywoustego, czyli rozbicie dzielnicowe
Historia
Fridtjof Nansen i Roald Amundsen. Wikingowie XIX wieku
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Historia
Amazonka odkryła swoją tajemnicę