Podpisany 18 marca 1921 r. Traktat Ryski pozostawił na wschód od nowej granicy polsko-sowieckiej znaczące skupiska Polaków. Według spisu z 1926 roku 782,3 tys. obywateli sowieckich zadeklarowało pochodzenie polskie. 28 kwietnia 1936 r. Rada Komisarzy Ludowych przyjęła rezolucję nr 776-120 o przesiedleniu Polaków „jako politycznie niepewnych" z sowieckiej Ukrainy do sowieckiego Kazachstanu. „Przedłużeniem akcji deportacyjnych z Ukrainy była tzw. operacja polska NKWD, przeprowadzona w latach 1937–38. Obie akcje pochłonęły ponad 100 tys. ofiar śmiertelnych" – podaje Instytut pamięci Narodowej.
8 czerwca (środa), o godz. 17. 30, w stołecznym Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia" (ul. Marszałkowska 21/25) odbędzie się dyskusja „Deportacje 1936 r., Ukraina – Kazachstan: wymierzone w Polaków stalinowskie czystki etniczne" z udziałem prof. Mikołaja Iwanowa (Uniwersytet Opolski) oraz dr. Marcina Kruszyńskiego (IPN Lublin). Spotkanie poprowadzi Piotr Kościński z Fundacji Lelewela.
Fundacja Joachima Lelewela jest organizacją non-profit, która działa w dwóch obszarach: analitycznym w kwestiach społeczno-politycznych krajów b. ZSRR oraz pomocy Polakom na Wschodzie. Powstała w 1990 r.
„Rzeczpospolita" ma patronat nad wydarzeniem.
