– Po raz pierwszy w historii ponad 65 tysięcy indywidualnych kart pochówkowych zostanie udostępnionych w internecie. Projekt możliwy jest dzięki współpracy Gminy Żydowskiej oraz Archiwum Państwowego w Łodzi i Fundacji Dziedzictwa Kulturowego – mówi nam dr Michał Laszczkowski, prezes Fundacji Dziedzictwa Kulturowego.
Karty pochodzą z okresu od końca XIX wieku do lat 50. XX wieku. Dzięki nim będzie można poznać ostatnie miejsca zamieszkania, daty śmierci i pochowania oraz lokalizację pochówków, również takich osób, których nagrobki się nie zachowały. Karty są wypisywane przeważnie po polsku. Ich opracowaniem zajmie się międzynarodowy zespół genealogów. W efekcie powstanie kolekcja danych dostępnych dla potomków i badaczy na całym świecie.
Powstająca Koalicja Opiekunów Cmentarzy Żydowskich w Polsce zrzesza organizacje, instytucje i osoby prywatne, które zajmują się ratowaniem żydowskich cmentarzy. – Sprzątają, remontują i odnawiają nagrobki, odczytują napisy i je inwentaryzują. Celem koalicji jest zachowanie pamięci o wielokulturowej Polsce dla przyszłych pokoleń – podkreśla Michał Laszczkowski.
W dzisiejszych granicach Polski przed wojną istniało 1200 żydowskich cmentarzy. Do dzisiaj przetrwało około 800. – Mimo ochrony prawnej cmentarze potrzebują stałej opieki, której nie może zapewnić w pełni niewielka społeczność żydowska. Dlatego tworzona jest sieć społecznych opiekunów – dodaje.
Prace związane z tworzeniem koalicji opóźnione zostały z powodu epidemii SARS CoV-2 i dotychczas odbywały się bez rozgłosu. – Od pięciu lat prace porządkowe prowadzone były na ok. 120 cmentarzach żydowskich, już podpisanych zostało około 30 porozumień z instytucjami lub osobami, które się nimi zaopiekują – dodaje dr Laszczkowski. Jako przykład podaje np. cmentarz w Pszczynie czy Bolimowie. – Prowadzimy rozmowy z władzami lokalnymi o cmentarzu żydowskim w Ostrowi Mazowieckiej, na terenie którego znajduje się targowisko – dodaje Laszczkowski.
